Czym są kryptowaluty?

Czym są kryptowaluty?

• Kryptowaluta to informacja. Wirtualna jednostka wartości. Nie istnieje fizycznie, jest formą kodu. Jej działanie opiera się na blockchainie – rewolucyjnej technologii informatycznej oraz na kryptografii – stąd nazwa.  
• Najpopularniejszą i pierwszą kryptowalutą jaka powstała jest bitcoin. Istnieje już ponad 1000 innych kryptowalut (altcoiny), a liczba ta stale rośnie. Każda kryptowaluta ma własny blockchain, w którym funkcjonuje.  
• Blockchain zawiera informacje o wszystkich adresach przechowujących środki oraz wszystkich transferach między nimi. Dzięki temu można analizować ich przepływy i ustalić źródło pochodzenia. Tak funkcjonuje to w przypadku bitcoina i Ethereum – dwóch kryptowalutach o największej kapitalizacji rynkowej.
• Kryptowaluty są więc rozproszonymi systemami rozliczeniowymi, spisem posiadania i transakcji. W przypadku bitcoina i Ethereum źródłem generowania nowych jednostek obu kryptowalut są użytkownicy sieci, którzy zatwierdzają transakcje innych użytkowników. Robią to przy użyciu wyspecjalizowanego sprzętu o dużej mocy obliczeniowej. ETH stopniowo odchodzi jednak od tego sposobu.
• Bitcoin to pierwszy system finansowy opracowany bez udziału i kontroli państw, instytucji i banków centralnych. Został stworzony przez anonimowego programistę o pseudonimie Satoshi Nakamoto. 

Jak działają kryptowaluty?

Działanie kryptowalut opiera się na:

• technologii blockchain,
• kryptografii,
• informatycznym protokole,
• oraz rozproszonych węzłach, którymi są użytkownicy.

Aby w jasny sposób wyjaśnić sposób w jaki działają kryptowaluty, posłużymy się przykładem pierwszej i najpopularniejszej z nich czyli bitcoina. W związku z tym terminy kryptowaluta i bitcoin mogą pojawiać się w tekście zamiennie.

Technologia blockchain pełni rolę rejestru wszystkich transakcji danej kryptowaluty oraz stanu posiadania jej użytkowników. Ta baza danych jest w praktyce niemożliwa do sfałszowania, dzięki zabezpieczeniom kryptograficznym oraz jej rozproszeniu. Kryptowaluta funkcjonuje jako informacja rozsiana w jednakowych, automatycznie aktualizowanych kopiach przechowywanych na komputerach osób rozsianych na całym świecie. 

Funkcjonowanie każdej kryptowaluty określa matematyczny kod. Żadna centralna jednostka nie ma na nie bezpośredniego wpływu. Transakcje przy użyciu kryptowalut odbywają się w modelu komunikacji peer-top-peer.  Nie ma w niej pośredników. Działanie tego systemu rozliczeniowego opiera się na jego użytkownikach, których komputery są węzłami (nodes). Część z nich utrzymuje funkcjonowanie tego systemu odpowiadając za zatwierdzanie i księgowanie transakcji. 

Czym są kryptowaluty: na czym polega kopanie bitcoina?

Tzw. kopanie kryptowalut polega na podłączeniu odpowiednio skonfigurowanego urządzenia o dużej mocy obliczeniowej (przykładem komputer z dobrą kartą graficzną) do sieci bitcoina. Urządzenie wykonuje skomplikowaną łamigłówkę informatyczną, do której zużywa dużo energii elektrycznej. Właściciel urządzenia, które jako pierwsze dostarczy odpowiedź otrzymuje jednostki nowej kryptowaluty. Rozwiązanie łamigłówki jest potrzebne do zatwierdzenia transakcji innych użytkowników. Transakcje są grupowane w blokach. Zatwierdzone (“wykopane”) bloki zostają zapisane w blockchainie.

Z informatycznego punktu widzenia za zatwierdzanie transakcji w blockchainie kryptowaluty odpowiada algorytm konsensusu. Obecnie istnieje kilka głównych rozwiązań problemu, polegającego na tym aby te same jednostki wartości, były wydane tylko raz (przesłane od jednej osoby do drugiej). Najpopularniejszym z nich, na którym opiera się bitcoin jest – PoW  (Proof-of-Work) czyli dowód pracy. Jego działanie polega na opisanym już wcześniej wykorzystaniu mocy obliczeniowej podłączonych do sieci urządzeń, które wykonują obliczenia aby zatwierdzić transakcje, grupowane w blokach. Węzeł który zakończy ten proces otrzymuje nagrodę w postaci nowych, wygenerowanych przez system jednostek kryptowaluty oraz opłatę transakcyjną od zatwierdzonych operacji. Osoby biorące w tym udział nazywa się górnikami a proces kopaniem. W ten sposób do obiegu trafiają nowe bitcoiny. 

Każdy zatwierdzony blok zawierający zapis transakcji łączy się z poprzednim blokiem od początku istnienia sieci. W takim systemie, najdłuższy łańcuch jest tym autentycznym. Stąd nazwa blockchain – ang. łańcuch bloków. Oszukanie tego systemu byłoby możliwe w sytuacji ataku 51 – czyli wtedy, gdy ktoś zbudowałby nowy najdłuższy łańcuch bloków i dospawał go do już istniejącego. By to zrobić potrzebowałby kontrolować 51% mocy obliczeniowej wszystkich węzłów, które zatwierdzają transakcję. Prawdopodobieństwo takiego zajścia jest niewielkie, a koszty, jakie trzeba by było przeznaczyć na atak tego rodzaju wykluczają jego opłacalność. Pozostałe możliwości dokonania oszustwa praktycznie eliminuje zaawansowana kryptografia.

Gdzie trzymamy kryptowaluty?

Kryptowaluty nie opuszczają swojego ekosystemu czyli blockchaina. To co sprawia, że ich jednostki są nasze to dwa klucze, do których przypisywana jest ich wartość. Pierwszy z nich publiczny adres, który widzą każdy, a drugi to długi ciąg cyfr i znaków pełniących rolę hasła potrzebnego do przeniesienia środków. Drugi z kluczy, czyli klucz prywatny możemy zapisać w tzw. portfelu kryptowalut. Może nim być m.in. kartka papieru, aplikacja lub specjalne urządzenie.

W tym tekście dowiesz się jak założyć portfel kryptowalut: Portfel kryptowalut – co to jest i jak go założyć?

Dlaczego kryptowaluty mają wartość skoro nie istnieją fizycznie?

Światowy system finansowy opierał się zawsze na wierze w nadrzędną wartość jakiegoś towaru, od złota, srebra, kruszców i diamentów, po papierowe poręczenia bankowe, blaszane monety i informacje na bankowych kontach. Wartość kryptowalut opiera się na prawie popytu i podaży. Oznacza to, że jeden bitcoin ma obecnie wartość $... ponieważ chce go kupić określona liczba osób, przy określonej liczbie bitcoinów dostępnych na rynku. Wartość bitcoina opiera się wiec na tym samym co wartość innych środków płatności – na wierze, z tym, że w odróżnieniu do wiary w tradycyjne środki pieniężne, na pierwszym miejscu stawia niezależność środka płatniczego od polityki poszczególnych państw oraz ich granic. 

Podstawowa różnica pomiędzy kryptowalutą a walutą tradycyjną polega na tym, że kryptowaluta nie jest emitowana odgórnie, tylko wśród niezależnych węzłów sieci. Emisja opiera się na osobach, które udostępniają moc obliczeniową swoich urządzeń do zatwierdzania transakcji w blockchainie danej kryptowaluty. Dzięki uczestnictwu w tym procesie dostają one jej nowe jednostki (przynajmniej jeśli chodzi o bitcoina, ponieważ na rynku funkcjonuje już wiele innych kryptowalut). Oparcie systemu na rozproszonej sieci sprawiło, że żadne państwo lub centralny podmiot nie może go kontrolować. Dzięki informatyce powstała pierwsza waluta na świecie, która działa bez zarzutu i jest niezależna od jakichkolwiek pośredników, oraz nie udało jej się w żaden sposób zdelegalizować. 

Jakie są wady kryptowalut?

To co dla jednych stanowi wady kryptowalut, dla innych może oznaczać zalety. Głównym ryzykiem związanym z kryptowalutami jest duża zmienność ich ceny. Kurs bitcoina jest bardzo zmienny i zdarzają się sytuacje, w których potrafi spaść lub wzrosnąć o kilkaset dolarów w przeciągu minut.

Ponadto raz wykonana transakcja jest niemożliwa do zablokowania lub cofnięcia. Oznacza, że korzystanie z bitcoina wymusza na użytkownikach wyjątkową ostrożność, a każdy błąd może oznaczać bezpowrotną utratę środków.

Profesor Krzysztof Piech o kryptowalutach i bitcoinie

Kryptowaluty to z jednej strony pierwsze zastosowanie blockchaina, z drugiej strony system rozliczeniowy, któremu przez przypadek nadano pewną wartość.

Gdy popatrzymy na pierwszy artykuł opisujący bitcoina, czyli whitepaper Satoshiego Nakamoto, nie było w nim informacji o tym jaka w przyszłości będzie wartość bitcoina i czy on będzie mieć jakąkolwiek wartość. Były w nim przypuszczenia, że bitcoin może mieć jakąś wartość większą niż zero, ale przede wszystkim miał on być systemem rozliczeniowym. Co nada bitcoinowi wartość? To, że był generowany do sieci, w zamian za wykonaną pracę komputerów i to, że ludzie uwierzyli, że to jest coś fajnego, wiarygodnego, bo działa. Popyt zaczął nadawać bitcoinowi wartość.

Dlaczego złoto jest tak popularne jako zabezpieczenie finansowe? To z jednej strony kruszec dodawany do elektroniki, jakiś błyszczący metal, ale jest tak cenny, dlatego że Ludzie uwierzyli, że ma wartość. Gdy ludzie wierzyli, że muszelki, skóry, albo sól mają wartość rozliczeniową, wtedy te jednostki ją zyskiwały. Teraz uwierzyli w to, że bitcoin może mieć wartość rozliczeniową. Jeśli stracą wiarę w bitcoina, to jego wartość być może spadnie do zera. Chociaż pewnie wtedy pojawią się tacy, którzy kupią go i może ponownie wróci do szczytów notowań. Tak samo jest z pieniądzem. Jeśli ludzie straciliby wiarę w wartość swojej waluty narodowej, spadłaby ona na łeb na szyję, byłaby potężna hiperinflacja i takie rzeczy bywały już nie raz w historii najrozmaitszych krajów.

Tak samo jest z bitcoinem, tylko że za bitcoinem nie stoi żadne państwo, które ma lotniskowce, armię i możliwość posiadania monopolu na stanowienie prawa. Bitcoin jest samoregulującym się systemem opartym na konsensusie społecznym i to jest piękne, że po raz pierwszy w historii świata na skalę masową, udało się tego typu porozumienie uzyskać. W bardzo ważnej sprawie, bo kryptowaluty, a ściślej mówiąc technologia blockchain, dzięki której mogły powstać, to nie jest już tylko przepływ informacji, tak jak w internecie. To przepływ wartości co jest dużo potężniejsze w skali oddziaływania niż sam Internet.