Co to jest inflacja? Jak wpływa na kryptowaluty?
Parę lat temu inflacja powróciła na pierwsze strony gazet. Mroczne widmo stale rosnących cen, zdawało się, że już dawno zapomniane, nagle znów zaczęło nam towarzyszyć. Czym jednak dokładnie jest inflacja? I jakie są jej skutki? Na te pytania odpowiemy w poniższym artykule.
Spis treści:
Co to jest inflacja?
Najpierw wyjaśnijmy, co to jest inflacja. Jest to coś niezwykle ważnego w gospodarce rynkowej ceny towarów.
To zjawisko polegające na wzroście ogólnego wzoru cen towarów i usług względem wartości pieniądza. Innymi słowy, to spadek siły nabywczej pieniądza.
By jeszcze lepiej oddać sens tej suchej definicji, posłużmy się przykładem z życia. Załóżmy, że w roku 2022 mogliśmy za 100 zł nabyć 10 bochenków chleba. Jeżeli roczna inflacja wyniesie 10%, w 2023 r. nie kupimy już takiej liczby – spadnie ona o 10%. Tak więc choć nadal mamy banknot z nadrukiem 100 zł, nie damy rady stać się już właścicielami takiej samej liczby bochenków. Tak działa inflacja – powoduje, że za taką samą liczbę polskich złotych (czy jakiejkolwiek innej waluty) możemy kupić mniej.
Przeciwieństwem inflacji jest deflacja, która oznacza spadek ogólnego poziomu cen.
Rodzaje inflacji
Powyżej nakreśliliśmy ogólny charakter inflacji. Jak jednak zapewne domyśli się uważny czytelnik, zjawisko to można mierzyć w różny sposób. Istnieje więc kilka rodzajów inflacji.
Najpopularniejszą miarą jest inflacja konsumencka (Consumer Price Index, CPI). Przez niektórych jest ona – dodajmy , że mylnie– traktowana jako synonim pojęcia „inflacja”. To sposób liczenia zmian cen konsumenckich. Uwzględnia dość szeroki koszyk produktów i usług – w tym ceny energii i żywności.
Odpowiedzialny za tłumienie zbyt wysokiej inflacji jest bank centralny. I tu pojawia się pewien problem. Instytucja ta może walczyć z rosnącą inflacją, ale nie ma wpływu np. na wspomniane ceny energii czy żywności (te zależą od rynków światowych). Stąd też nie może patrzeć jedynie na CPI, bowiem analiza ta przyniesie urzędnikom błędne wnioski. Dlatego też liczy się też inflację bazową, która nie uwzględnia cen energii i żywności.
Równie istotna jest inflacja producencka, która pomaga nam śledzić zmianę cen w przemyśle. W ramach badania bierze się pod uwagę firmy zatrudniające co najmniej dziesięć osób. Wylicza się ją w następujący sposób: kwotę pieniędzy, które otrzymuje producent za produkty, pomniejsza się o należne podatki i ewentualne rabaty. Dzięki temu dowiadujemy się, jakie ceny producenci uzyskują ze sprzedaży swoich produktów.
Ciekawym miernikiem jest też inflacja PCE (z ang. Personal Consumption Expenditures). To niejako rozszerzona CPI. Ta ostatnia mierzy ceny produktów i usług osób mieszkających w miastach. PCE z kolei pozwala analizować szerszą grupę konsumentów – mieszkających poza miastami.
Przyczyny i skutki inflacji
Nim przejdziemy do tego, jakie są skutki, opiszmy, jakie są przyczyny inflacji.
Inflacja to odpowiedź na nadpodaż pieniądza na rynku. Innymi słowy, wartość waluty na rynku jest wyższa, niż wynosi wartość towarów i usług na nim oferowanych. Rynek nie jest w stanie “połknąć” owej nadpodaży, więc w efekcie “wypluwa” inflację, czyli powszechny wzrost cen towarów i usług.
Nadmiar pieniądza to najczęściej efekt działań banku centralnego i rządu. W praktyce może to oznaczać rozbudowaną politykę socjalną, w wyniku której po gospodarce zaczyna krążyć zbyt wiele pieniądza.
Na inflację wpływają także koszty produkcji (np. powszechny wzrost cen energii i ropy naftowej).
Skoro wiemy już, czym jest inflacja, jakie są jej przyczyny i rodzaje, warto zastanowić się, jakie są skutki jej występowania w gospodarce.
To akurat jest dość proste: rosnące ceny (bez wzrostu płac) prowadzą do zubożenia społeczeństwa. Oczywiście wraz z rozwojem gospodarczym może dochodzić do inflacji, ale kluczowe są na tym polu płace. Jeżeli rosną w równym tempie co inflacja, nie dzieje się nic szczególnie strasznego. Chodzi o zachowanie poziomu życia.
Jak jednak pokazuje historia, inflacja, która mocno rośnie i wyrwie się spod kontroli władz, jest trudna do pokonania i może prowadzić do trwałego zubożenia niemal całego społeczeństwa i zniszczenia klasy średniej, zubożenia gospodarstw domowych, a także przeszkadza w prowadzeniu działalności gospodarczej.
To ostatnie może mieć skutki polityczne, bowiem to właśnie klasa średnia zapewnia stabilność demokracji. Bez niej społeczeństwo staje się podatne na populistów i może uzależnić się np. od polityki socjalnej.
Inflacja na świecie: w których krajach jest największa, a gdzie najmniejsza?
Poziom inflacji jest różny w poszczególnych gospodarkach. Według Trading Economics w 2022 roku najwyższa inflacja w pojedynczym kraju wyniosła w skali roku 244%. Zarejestrowano ją w Zimbabwe. Kolejne miejsca należały do Wenezueli (155,8 proc.) i Libanu (142 proc.). W pierwszej dziesiątce znalazły się Syria, Argentyna, Sudan, Turcja, Sri Lanka, Ghana i Iran.
Na czele antyrankingu inflacji (czyli listy państw z największą deflacją) znalazł się Sudan Południowy (11,57%) przed Jemenem i Makau (po 0,8 proc.).
Jak wymienione powyżej kraje mogą przezwyciężyć swoje inflacyjne kryzysy? By pokonać inflację konieczne jest zmniejszenie podaży pieniądza na rynku, a dokładniej ponowne zachwianie równowagi pomiędzy popytem oraz podażą waluty i towarów oraz usług. Pewnym rozwiązaniem jest też ograniczenie podaży dóbr. Najprościej (choć to i tak tytaniczna, ciężka praca) jest to uzyskać przez podnoszenie stóp proc., co robił przez ostatnie lata m.in. amerykański Fed.
Wysoka inflacja panowała przez ostatnie lata także w Polsce. Wylicza ją Główny Urząd Statystyczny (GUS), zaś odpowiedzialny za walkę z nią jest Narodowy Bank Polski (NBP). W 2022 r. średnioroczna inflacja wynosiła w naszym kraju 14,4%.
Kryptowaluty a inflacja. Jak się przed nią chronić?
Kryptowaluty, takie jak bitcoin czy ether, są coraz częściej postrzegane jako alternatywna forma pieniądza lub waloru, który pozwala długoterminowo zachować wartość nabywczą oszczędności.
Do tego model emisji części kryptowalut jest oparty na ograniczonej podaży. Nie da się “dodrukować” bitcoinów – ich docelowa podaż wyniesie tylko 21 mln.
Podobnie sytuacja wygląda z etherem. Choć podaż tej kryptowaluty nie jest ograniczona, jej obecny model emisji (Proof of Stake) powoduje, że mniej coinów trafia na rynek niż jest stake’owanych, co powoduje, że ether jest walutą deflacyjną.
Ponadto, jak pokazuje wykres BTC i ETH (ale także innych tokenów i kryptowalut), przez ostatnie lata cyfrowe aktywa naprawdę pozwalały przechować wartość oszczędności, co pozwala postawić jest na podobnej półce co np. złoto.
Jak inflacja wpływa na kursy kryptowalut?
Inflacja walut fiat może mieć wpływ na kursy kryptowalut, szczególnie jeśli prowadzi do utraty zaufania do tradycyjnych pieniędzy i poszukiwania alternatywnych środków przechowywania wartości.
Warto dodać, że sam bitcoin powstał jako owoc braku zaufania do “starego”, fiducjarnego systemu finansowego. Stąd wysoka inflacja pozytywnie wpływa na kurs kryptowalut. W tej kwestii łączą się więc dwa czynniki: inwestycyjny i psychologiczny. Wzrost inflacji powoduje więc też wzrost znaczenia kryptowalut i ich wycen.
Przyszłość inflacji i rola kryptowalut
Jeżeli polityka banków centralnych się nie zmieni (a nic na to nie wskazuje), długoterminowo inflacja nadal będzie rosła (mimo tymczasowych korekt w dół). Oznacza to, że rola kryptowalut także będzie się zwiększała. Powód? To, że bitcoin i czołowe altcoiny coraz częściej są postrzegane jako aktywa, które pomagają chronić wartość oszczędności.
Podsumowanie
Podsumowując, inflacja ma istotny wpływ na gospodarkę i życie codzienne ludzi, a kryptowaluty mogą stanowić alternatywę dla tradycyjnych form pieniądza wobec rosnących problemów związanych z inflacją. Zrozumienie tego związku oraz perspektyw na przyszłość może pomóc w podejmowaniu świadomych decyzji finansowych.
Aktualnie brak komentarzy.