Czym jest fork? (Blockchain)

Oprogramowania wymagają aktualizacji, usprawnienia lub dostosowania się do nowych reguł. Fork jest właśnie takim zabiegiem w świecie blockchaina i kryptowalut.

Fork to zdarzenie w blockchainie (kryptowalutach), gdzie dochodzi do duplikacji głównego łańcucha wraz ze zmianą na nim (czyli zmianą w protokole). Blockchain rozchodzi się na dwie ścieżki. Może zdarzyć się tak w związku z historią transakcji lub nową zasadą, która decyduje o akceptacji transakcji. Obie ścieżki mogą funkcjonować bez kolizji, lecz najdłużej przetrwa ten łańcuch, z którego będzie korzystać więcej osób (z obu ścieżek można korzystać, lecz nie można przesyłać kryptowalut z jednej ścieżki na drugą ścieżkę). Dla przykładu – coraz więcej osób odchodzi od korzystania z Bitcoin Cash ze względu na ciągły spadek jego popularności i zaufania wśród użytkowników. Wszyscy uczestnicy sieci muszą przestrzegać takich samych reguł, aby nadal partycypować w danym blockchainie. Zbiór praw/zasad przez które funkcjonuje dana sieć nazywane są “protokołem”.

Jakie są rodzaje forków?

Możemy wyróżnić dwa rodzaje forków, które są bardzo podobne do siebie. Soft fork to porozumienie większości węzłów, a hard fork to porozumienie wszystkich węzłów.

• Soft fork jest to tzw. dostosowanie protokołu do aktualnych warunków panujących w danym blockchainie lub kryptowalucie. Przykładem może być dopracowanie szczegółów związanych z wielkością bloków lub drobna zmiana w charakterystyce transakcji. Znaczna większość uczestników sieci powinna być za taką zmianą aby doszło do soft forku.
• Hard fork to natomiast stworzenie nowego łańcucha, który posiada identyczną historię jak łańcuch pierwotny, lecz zachodzą zmiany w protokole, które muszą być zaakceptowane przez całą sieć. Hard fork ma miejsce, gdy węzły nowszej wersji blockchainu nie akceptują poprzedniego protokołu. Dodanie nowej reguły do kodu tworzy hard fork.

Jakie są przyczyny wprowadzania forków?

Istnieje wiele powodów, dla których deweloperzy rozwijający dany blockchain wdrażają forki. Przede wszystkim kierują się korygowaniem błędów jak np. poprawa bezpieczeństwa w starszym oprogramowaniu lub dostosowaniu sieci do aktualnego stanu skalowalności.

Soft i hard forki zasadniczo są takie same – w takim sensie, że po zmianie istniejącego kodu platformy kryptowalutowej, stara wersja (np. bitcoin) pozostaje w sieci podczas tworzenia nowej (np. bitcoin cash). W przypadku soft forku rozwidlenie ma tylko jeden blockchain (czyli cała sieć jest aktualizowana), podczas gdy hard fork duplikuje stary blockchain i powstaje nowy – istnieją wtedy dwie sieci. Choć to od użytkowników sieci zależy głównie, który łańcuch będzie tym popularniejszym.

Czy bitcoin miał swój fork?

Na bitcoinie było wiele soft i hard forków. Najbardziej popularnym hard forkiem jest bitcoin cash, który powstał 1 sierpnia 2017 roku. Podział był spowodowany brakiem porozumienia środowiska odnośnie zmian protokołu i dalszego developmentu całej sieci bitcoin. Grupa górników chciała, aby zostały wprowadzone bloki o wielkości 8 MB (wielkość bloku w sieci bitcoin to 1 MB). Druga grupa, czyli użytkownicy i deweloperzy proponowali wprowadzenie soft forka – Segregated Witness (SegWit), czyli kompresję danych transakcji, również w celu zwiększenia ilości danych w każdym bloku. W związku z brakiem porozumienia powstał bitcoin cash z blokami o wielkości 8 MB oraz z taką samą historią transakcyjną. W chwili podziału, na każdy adres BTC w sieci, została przesłana adekwatna ilość nowej kryptowaluty BCH, w proporcji 1:1. Każdy kto w chwili hard forka miał na portfelu np. 100 BTC otrzymał również 100 BCH na portfelu BCH. Analogicznie stało się z bitcoin gold, każdy posiadacz BTC dostał równą ilość.

Czy Ethereum miał swój fork?

W sieci Ethereum było również mnóstwo soft i hard forków. Najbardziej kontrowersyjne było odwrócenie transakcji spowodowane atakiem hakerskim na zdecentralizowaną autonomiczną organizację (DAO). Po włamaniu społeczność Ethereum niemal jednogłośnie opowiedziała się za odwróceniem transakcji. 20 lipca 2016 powstało Ethereum Classic (ETC – de facto łańcuch macierzysty) na którym haker nadal miał środki i Ethereum na którym odebrano ether i zwrócono poszkodowanym. Chociaż oba mają identyczną historię sprzed 20 lipca 2016 roku, to istnieją w odrębnych sieciach.

Czy inne kryptowaluty to forki bitcoina?

Wiele kryptowalut bazuje na kodzie źródłowym bitcoina, lecz nie mają tej samej historii transakcyjnej i nie wywodzą się z jego blockchainu. W niektórych przypadkach jedyne podobieństwo to podwalina jaką jest protokół, lecz znacznie zmodyfikowany przed deweloperów. Przykładem takich kryptowalut są: Dash (DASH), Litecoin (LTC) czy Dogecoin (DOGE).

Jak rozpoznać hard fork?

Hard forki to głośne wydarzenia, mają one na celu przejęcie użytkowników na swój blockchain z macierzystego łańcucha. Często oferują przez to darmowe kryptowaluty, kiedy to w dniu podziału użytkownicy otrzymują 1:1 forkowanej kryptowaluty (z dnia zawartości portfela na łańcuchu macierzystym), lecz na ogół zachęcają znacznie większą liczbą kryptomonet. Większość forków do pierwotnej nazwy dodaje dodatkowy człon jak np. bitcoin gold, bitcoin diamond, bitcoin satoshi vision czy ethereum classic.

Od strony inwestycyjnej trzeba uważać na nowe hard forki, gdyż często sam projekt w pierwszych dniach jest bardzo popularny, co może okazać się mylne. W kolejnych dniach beneficjenci zforkowanej kryptowaluty sprzedają ją na giełdach przez co płynność i kurs spada, ze względu na spadek zainteresowania.