Jak handlować kryptowalutami?

Jak handlować kryptowalutami? Gdzie można to robić, jaki sposób wybrać i jak zacząć oraz na co uważać? W tym tekście odpowiadamy na wszystkie pytania związane z handlem kryptowalutami.

---

Kryptowaluty w czasie rozpoczętej w 2020 roku pandemii Covid-19 przebojem wdarły się do „mainstreamu” i były promowane jako „alternatywna klasa aktywów” na ciężkie czas, która ma pomóc w walce z inflacją oraz pozwolić na przechowanie majątku w długiej perspektywie. Spowodowało to, że handel kryptowalutami , w tym bitcoinem (BTC) – najstarszą i największą z kryptowalut – oraz innymi cyfrowymi tokenami, przyciągnął uwagę ogromnej liczby ludzi na całym świecie.

Osoby, które wcześniej nie miały styczności z tym rynkiem szukają informacji jak nabyć swoje pierwsze aktywa, jak handlować kryptowalutami, czy też jak rozliczyć zysk z obrotu kryptowalutami. Odpowiedzi na wszystkie te pytania, znajdują się w poniższym artykule.

Gdzie handlować kryptowalutami, czyli wiele sposobów wejścia do świata cyfrowych aktywów

Jeżeli chcesz dokonać zakupu swojej pierwszej kryptowaluty – niezależnie czy w celu aktywnej spekulacji, czy też długoterminowej inwestycji – możesz w tym momencie skorzystać z szeregu rozwiązań. Wśród nich znajdują się następujące:

•         Zakup „fizycznych” kryptowalut poprzez kantor kryptowalutowy, giełdę lub aplikację webową i/lub mobilną
•         Fizyczne kantory kryptowalutowe lub bitomaty
•         Nabycie kontraktów na różnicę (z ang. CFD), które odzwierciedlają realne notowania wybranych kryptowalut
•         Rynek kontraktów terminowych (futures) oraz opcji prowadzony na regulowanych giełdach oraz giełdach kryptowalutowych
•         Fundusze ETF oraz certyfikaty strukturyzowane ETP dostępne na tradycyjnych giełdach w różnych miejscach świata

Giełda kryptowalut i kantor, czyli zakup „fizycznych” kryptowalut

Najłatwiejszym sposobem nabycia pierwszych bitcoinów, etherów lub innych tokenów będzie założenie konta na giełdzie kryptowalutowej (Binance, Coinbase, KuCoin, itp.) lub w jednym z popularnych kantorów kryptowalutowych (Ari10 Exchange, FlyingAtom, Swaply, itp.), gdzie przy użyciu wygodnej dla nas metody płatności (szybkie przelewy, przelewy tradycyjne, BLIK, itd.) możemy w dosłownie kilka-kilkanaście minut stać się właścicielami kryptowalut, płacąc za nie w złotówkach lub innych tradycyjnych walutach. Takiego zakupu można dokonać również przez kantor na naszej stronie.

Platformy takie oferują dostęp do swoich usług z poziomu stron internetowych i aplikacji mobilnych i w naszym imieniu tworzą portfele kryptowalutowe, w których bezpiecznie można przechowywać nabyte tokeny. Takimi aktywami można następnie płacić za produkty i usługi, spekulować nimi lub trzymać długoterminowo licząc na wzrosty cen.

Kantory kryptowalutowe w prawdziwym świecie i bitomaty

Alternatywą dla zakupu kryptowalut online jest udanie się do fizycznego kantoru kryptowalutowego lub skorzystanie z usług coraz popularniejszych bitomatów (kryptowalutowych bankomatów). Możesz w nich za gotówkę dokonać zakupu cyfrowych aktywów lub wymienić swoje kryptowaluty na pieniądze do ręki, co zapewnia wysoki poziom anonimowości.

Musisz jednak pamiętać, że spready (różnica między kursem kupna i sprzedaży) oraz dodatkowe prowizje, są w przypadku takich miejsc zazwyczaj dosyć duże i najmniej konkurencyjne w porównaniu z pozostałymi formami handlu kryptowalutowego.

	„Fizyczne” bitcoiny (np. giełdy)	Kantor lub bitomat	Krypto CFD	Krypto futures i opcje	Fundusze ETF
Forma nabycia	Fizyczna	Fizyczna	Instrument pochodny	Instrument pochodny	Instrument pochodny
Możliwości handlu	Zarobki na wzrostach	Zarobki na wzrostach	Zarobki na wzrostach i spadkach	Zarobki na wzrostach i spadkach	Zarobki na wzrostach i spadkach
Spready	Rynkowe	Wysokie	Rynkowe	Rynkowe	Rynkowe
Prowizje	Niskie	Wysokie	Często brak	Niskie	Niskie
Regulacje	Brak	Brak	Regulowane	Regulowane	Regulowane
Dla kogo?	Początkujących	Doświadczonych	Początkujących i doświadczonych	Doświadczonych	Doświadczonych

Źródło: Opracowanie własne

Kontrakty CFD, czyli „zakład” na kryptowaluty

W przypadku kantoru lub giełdy dokonujemy rzeczywistego nabycia kryptowaluty. W takim przypadku zarabiać możemy jedynie na potencjalnych wzrostach jej wartości. W ostatnich latach bardzo mocno rozwinął się jednak również rynek instrumentów pochodnych na cyfrowe aktywa, na którym inwestorzy mogą zarabiać nie tylko na wzrostach, ale również i na spadkach.

Inwestorzy detaliczni mogą uzyskać najłatwiejszy dostęp do handlu kryptowalutowymi CFD z poziomu brokerów CFD – do niedawna kojarzonych głównie z rynkiem Forex (tradycyjne waluty) oraz w szeregu polskich domów maklerskich. W naszym kraju CFD na kryptowaluty oferują między innymi TMS, czy XTB.

W przypadku tych instrumentów nie nabywasz fizycznego bitcoina, a kontrakt CFD odzwierciedlający cenę realnego aktywa. Jest to niejako „zakład” z brokerem, w którym określasz, czy cena aktywa wzrośnie (pozycja długa, z ang. long) lub spadnie (pozycja krótka, z ang. short). Jeżeli rynek podąża w Twoim kierunku będziesz zarabiał, jeżeli natomiast w kierunku przeciwnym wtedy stracisz pieniądze.

Instrumenty pochodne takie jak CFD mają również inną zaletę, którą jest dźwignia finansowa (lewar). Dzięki niemu inwestor może zwiększyć wartość swojego depozytu, niejako pożyczając pieniądze od brokera lub swojej platformy handlowej. Na przykład dźwignia 2:1 oznacza, że początkowy zakład o nominalnej wartości 100 dol. ma wartość 200 dol. Przy dźwigni 100:1, to samo 100 dol. jest natomiast warte już 10 tys. dol.! Dźwignia pozwala maksymalizować zyski, należy jednak pamiętać, że analogicznie zwiększa również potencjalne straty.

Jak handlować kryptowalutami: kontrakty terminowe oraz opcje

Instrumenty pochodne to niezwykle ważna część każdego rynku finansowego. Od dziesięciolecii są istotnym narzędziem inwestorów giełdowych pozwalając zabezpieczać inwestycje na rynku bazowym lub też dawać dodatkowe narzędzia do pomnażania kapitału.

Kontrakty terminowe obejmują umowę pomiędzy kupującym a sprzedającym o sprzedaży aktywów w przyszłości. Konkretna data i kwota są również uzgadniane z wyprzedzeniem. Szczegóły kontraktu mogą się różnić, ale warunki są zazwyczaj podobne. Inwestorzy mogą zyskać lub stracić w zależności od przyszłych zmian cen. Na przykład, jeśli obecna cena bitcoina wynosi 20 000 dol., inwestor może kupić lub sprzedać kontrakty futures w oczekiwaniu na spadek lub wzrost ceny. Gdy do momentu zamknięcia kontraktu cena wyniesie 25 000 dol., wtedy inwestor zarobi 5 tys. dol.

O ile na rynkach tradycyjnych o wiele popularniejsze są kontrakty terminowe z podaną datą zapadalności, to w przypadku rynku kryptowalutowego zdecydowanie częściej spotykamy się z tak zwanymi kontraktami wieczystymi (z ang. perpetual contracts). Główną różnicą między kontraktami wieczystymi a futures i opcjami jest to, że kontrakty wieczyste nie mają daty wygaśnięcia. Pozycje mogą być utrzymywane tak długo, jak chce tego inwestor, pod warunkiem, że płaci on opłaty za utrzymanie pozycji, zwane stopą finansowania. Na rachunku musi znajdować się również minimalna kwota, zwana depozytem zabezpieczającym.

Opcje kryptowalutowe to kolejny rodzaj kontraktu pochodnego, który pozwala inwestorowi kupić lub sprzedać określone aktywo po ustalonej cenie w przyszłym terminie. W przeciwieństwie do kontraktów terminowych, opcje dają jednak kupującemu możliwość niekupowania aktywa po dacie zapadalności instrumentu, jeśli tak zdecyduje.

Istnieją dwa podstawowe rodzaje opcji: opcje kupna (call) i opcje sprzedaży (put). Opcje call pozwalają traderowi na zakup aktywów w danym, określonym przez opcję, dniu, podczas gdy opcje put pozwalają przedsiębiorcy na sprzedaż aktywów w danym dniu. Inwestorzy są zobowiązani do uiszczenia prowizji, aby kupić kontrakt. Na przykład, jeśli opcja kosztuje 800 dolarów, trader ponosi ten koszt, aby wejść w rynek, a oprócz tego koszt ceny aktywa, które chce kupić.

Kontrakty futures	Opcje
Kontrakt nakłada na Ciebie obowiązek kupna lub sprzedaży danego aktywa	Opcja daje Ci prawo, jednak nie obowiązek, nabycia lub sprzedaży danego aktywa
Wysokie ryzyko rynkowe	Ryzyko ograniczone tylko do wysokości prowizji
Brak ograniczeń wielkości zysków oraz strat	Zyski i straty są ograniczone
Atrakcyjne kosztowo, gdyż nie trzeba ponosić żadnych opłat z góry, innych niż prowizja domu maklerskiego	Trzeba uiścić opłatę, aby kontakt został aktywowany
Zbliżanie się czasu wygasania nie ma wpływu na wartości	Stają się mniej wartościowe im bliżej czasu wygasania opcji

Różnica między kontraktami futures oraz opcjami. Źródło: Opracowanie własne

Niezależnie od wyniku transakcji, trzeba zapłacić narzucaną z góry prowizję. Warto więc zauważyć, że opcje nie są całkowicie wolną od ryzyka metodą handlu pochodnymi kryptowalutami. Dla przykładu załóżmy, że kupujesz opcję call na bitcoina po cenie 20 000 dol. Jednak w uzgodnionym terminie cena spada do 15 tys. dol. Nie musisz jednak ponosić straty wynikającej z opcji, możesz zrezygnować z realizacji kontraktu, a jedyny koszt jaki poniesiesz to wspomniana prowizja.

Fundusze ETF

ETF to skrót od anglojęzycznego exchange-traded fund, czyli funduszu będącego przedmiotem obrotu giełdowego. Rolą ETF-ów jest śledzenie wartości instrumentu bazowego lub większej ilości instrumentów. Na przykład ETF na koszyk kryptowalut pozwoli Ci zainwestować w cały sektor kryptowalutowy bez konieczności kupowania poszczególnych aktywów osobno.

Popularne kryptowalutowe ETF-y mogą obejmować sobą nie tylko same kryptowaluty, ale również projekty kryptowalutowe, w tym publicznie notowane przedsiębiorstwa, które bezpośrednio lub pośrednio są związane z cyfrowymi aktywami.

Wśród popularnych kryptowalutowych funduszy ETF znajduje się miedzy innymi Bitwise Crypto Industry Innovators ETF (BITQ), który śledzi akcje 30 spółek z branży blockchain. Dużą popularnością wśród inwestorów cieszy się również ProShares Bitcoin Strategy ETF (BITO), który jest pierwszym ETF-em na bitcoina zatwierdzonym przez rynek Stanów Zjednoczonych (instrument śledzi notowania kontraktów futures na BTC).

O ile dla inwestora detalicznego może nie mieć znaczenia czy posiada ETF czy BTC kupione na giełdzie, to dla dużych firm i inwestorów instytucjonalnych jest to już bardzo duża różnica. Fundusz hedgingowy czy też inwestycyjny nie może bowiem z powodu regulacji i restrykcji prawnych kupować instrumentów nieregulowanych – a za takie uważa się kryptowaluty. ETF lub kontrakt futures bazujący na bitcoinie lub etherze jest już jednak instrumentem regulowanym, który został zatwierdzony przez tradycyjną giełdę, na której jest notowany (na przykład nowojorską NYSE).

Teraz, gdy wiesz już jakie masz możliwość handlu kryptowalutami, sprawdźmy jak obrót nimi uregulowany jest od strony prawnej oraz podatkowej.

Handel kryptowalutami w Polsce. Co musisz wiedzieć?

Trading bitcoinem i innymi kryptowalutami w naszym kraju jest w pełni dozwolony. Nie został co prawda zalegalizowany i nie został objęty jasnymi przepisami, ale też nigdy go nie zakazano. Na rynku istnieć mogą firmy świadczące usługi kryptowalutowe, przedsiębiorcy, a osoby prywatne mogą kopać kryptowaluty, nie ma żadnych ograniczeń w zakresie ich kupna oraz zbycia oraz płacenia nimi podczas codziennych zakupów, czy to w Internecie, czy też w normalnych sklepach.

Jako klient z Polski masz możliwość skorzystania z handlu na każdym z dostępnych rodzajów instrumentów kryptowalutowych, który był opisywany w pierwszej części tego tekstu. Ofertę przygotowują nie tylko rodzime, ale również zagraniczne firmy, w tym „super-aplikacje finansowe” dostępne na urządzenia mobilne, takie jak posiadające miliony klientów na całym świecie Revolut lub Robinhood.

Nie zmienia to faktu, że tak młoda i dynamicznie rozwijająca się branża mogłaby zostać potraktowana lepiej. Szczególnie z punktu widzenia przedsiębiorców, dla których rozmyte warunki prawne oraz niejasne stanowisko Komisji Nadzoru Finansowego (KNF) są czynnikami zniechęcającymi do prowadzenia działalności z Polski. Zamiast tego, spora część szuka okazji do jej zarejestrowania w innych krajach unijnych, między innymi w posiadającej przyjazną legislację Portugalii, czy też o wiele bliższej Estonii.

Handlując kryptowalutami w Polsce musisz pamiętać również o jednym. Masz obowiązek rozliczenia się ze skarbówką!

Jak rozliczyć zysk z kryptowalut? Handel kryptowalutami, a podatek

Handel kryptowalutami w Polsce – podobnie jak w całej Unii Europejskiej – nie został jeszcze uregulowany prawnie. Nie oznacza to jednak, że w przypadku realizacji zysków transakcyjnych nie będziesz musiał zapłacić należytego podatku.

Chociaż bitcoin i jego pochodne nie zostały ubrane do tej pory w jasne ramy prawne, to organy finansowe i nadzorcze w wielu miejscach na świecie, „podpięły” cyfrowe aktywa do aktualnie obowiązujących przepisów podatkowych. Według obowiązujących w Polsce ustaw, każda osoba, która dokonywała kupna lub zbycia kryptowalut musi złożyć zeznanie podatkowe PIT-38, nawet jeżeli nie osiągnęła zysków lub poniosła straty. We wspomnianym pięcie interesowała będzie nas Sekcja E, pola od 34. do 38., w których jest mowa między innymi o „odpłatnym zbyciu walut wirtualnych”.

Poniżej krótka ściągawka, jak wypełnić poszczególne pozycje:

•         34: kwota otrzymana w poprzednim roku ze sprzedaży kryptowalut (po przeliczeniu na złotówki) lub wartość towarów zakupionych za kryptowaluty
•         35: koszty podatkowe za ubiegły rok, czyli koszty nabycia kryptowalut, koparek i sprzętu niezbędnego we wprowadzeniu działalności kryptowalutowej
•         36: koszty zakupu kryptowalut z wcześniejszego okresu lub wcześniej poniesione straty
•         37: dochód, czyli wartość pola 34, pomniejszona o sumę z pól 35 i 36. Daje wartość, która będzie podlegała opodatkowaniu
•         38: w przypadku braku dochodu za miniony rok w tej pozycji wskazuje się „stratę”, czyli sumę z pól 35 i 36, która zostaje pomniejszona o wartości z pozycji 34.

Należy pamiętać, że fiskusa nie interesują transakcje krypto-krypto, czyli wymiany środków pomiędzy różnymi kryptowalutami, a jedynie transakcje krypto-fiat, czyli wymiana kryptowalut ponownie na złotówki lub inne tradycyjne waluty. Każdy zakup traktowany jest natomiast jako koszt uzyskania przychodu i pomniejsza kwotę, od której naliczany będzie należny, dziewiętnastoprocentowy podatek.

Najlepiej pokazać to na przykładzie. Załóżmy, że w styczniu dokonałeś zakupu BTC za 10 tys. zł (koszt), a w grudniu sprzedałeś swoje bitcoiny i zarobiłeś na nich 20 tys. zł. (przychód). W deklaracji podatkowej podajesz zarówno przychód, jak i koszt, a te dadzą w tym przypadku dochód w wysokości 10 tys. zł, który podlegał będzie opodatkowaniu. Należny podatek wyniesie 1900 zł.

Pamiętaj, że podmioty, od których dokonywałeś zakupu kryptowalut nie mają obowiązku wystawiania formularza podatkowego PIT-8C ani PIT-11, sam musisz więc prowadzić ewidencje wszystkich transakcji zakupowych, jakich dokonałeś na rynku cyfrowych aktywów w danym roku.

Deklarację musisz złożyć również w przypadku, gdybyś dokonał tylko zakupu kryptowaluty w danym roku lub gdybyś na swoich transakcjach poniósł stratę. Jest to zabieg fiskusa wprowadzony po to, aby dokładniej monitorować aktywność polskich inwestorów na rynku kryptowalutowym. Jak twierdzi bowiem skarbówka, dużo osób w swoich rocznych zeznaniach podatkowych nie podawało informacji o aktywności kryptowalutowej.

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat sprawdź nasz artykuł dotyczący rozliczeń podatkowych kryptowalut.