Świat kryptowalut stał się naturalnym celem dla szkodliwych zachowań i oszustów. Wynika to głównie z ogromnych pieniędzy, które napłynęły do branży, a także z nadmiernego hype'u i natłoku informacji, które zaczęły przechodzić do głównego nurtu. Ponadto, ponieważ cyfrowe waluty są czymś nowym, wiele osób nie zna zasad ich funkcjonowania. To sprawia, że są one podatne na oszustwa.
Spis treści:
Skuteczność krypto scamów i najważniejsze wnioski
Biorąc pod uwagę, że kryptowaluty nie są uregulowane, w ich świecie można czasem poczuć się jak na Dzikim Zachodzie. Wskazują na to chociażby
dane FTC. Według Federalnej Komisji Handlu
w 2021 roku miało miejsce 12 razy więcej zgłoszeń dotyczących kryptowalutowych oszustów niż w roku 2020.
Dla lepszej perspektywy, tylko od października 2020 roku w USA, blisko
7000 osób zgłosiło straty w wysokości ponad 80 milionów dolarów w wyniku tego typu scamów. Mediana wynosi więc 1900 USD. Oto kilka innych trendów, na które wskazują dane FTC.
Bardziej podatni są młodsi inwestorzy
Nie jest zaskoczeniem, że to właśnie młode cyfrowe pokolenia szybciej niż większość przyjęły kryptowaluty. W związku z tym, stały się one również bardziej podatne na krypto scamy.
Osoby w wieku od 20 do 49 lat są ponad pięć razy bardziej narażone na utratę pieniędzy niż starsze grupy wiekowe. Co więcej, to ludzie w wieku 20 i 30 lat tracą najwięcej pieniędzy na oszustwach inwestycyjnych, z czego
ponad połowa to straty na kryptowalutach.
Podszywanie się działa
Okazuje się, że podszywanie się działa, jeśli chodzi o oszustwa kryptowalutowe - zwłaszcza jeśli podszywasz się pod wielkiego zwolennika kryptowalut - Elona Muska. Ofiary oszustw kryptowalutowych
przesłały ponad 2 miliony dolarów na portfele osób wykorzystujących wizerunek dyrektora generalnego Tesli.
Jednak działa nie tylko wcielanie się w znane osoby. Cyberprzestępcy podawali się również za amerykańską Administrację Ubezpieczeń Społecznych, co spowodowało wydanie ostrzeżenia przez Biuro Inspektora Generalnego. Patrząc na wszystkie scamy wykorzystujące wizerunek innych osób lub podmiotów,
14 procent zgłoszonych strat dotyczy kryptowalut.
Oszustwa kryptowalutowe opierają się na emocjach
Tzw. oszustwa romansowe od dawna były skutecznym cyberatakiem. W dzisiejszych czasach te próby naciągania ludzkich serc wiążą się z opróżnianiem portfeli kryptowalut bardziej niż kiedykolwiek.
Dwadzieścia procent ofiar tego typu scamów traci pieniądze za pośrednictwem kryptowalut.
Najpopularniejsze metody oszustw kryptowalutowych
Poniżej przedstawiamy opisowy przegląd i krótką analizę różnych rodzajów oszustw, które nękają branżę. Obejmują one takie zjawiska, jak szantaż, darmowe rozdawanie nagród, podszywanie się pod inne osoby, złośliwe oprogramowanie, osobiste spotkania, phishing, schematy Ponziego i piramidy, schematy typu "pump and dump", ransomware, fałszywe monety itd. Oprócz tego dajemy kilka wskazówek, które pozwolą zmniejszyć ryzyko stania się ofiarą oszustów. Tak więc, zaczynamy!
Szantaż
Szantaż ma miejsce wtedy, gdy ktoś grozi ci w pewien sposób i w zamian chce, abyś wysłał mu swoje kryptowaluty. Według bitcoin.org, "jedną z powszechnych form realizacji tej metody jest e-mail, w którym nadawca przesyła wiadomość z informacją, że włamał się do Twojego komputera i obsługuje go za pomocą protokołu zdalnego pulpitu (RDP)". Przykładowo, nadawca może twierdzić, że zhakował Twoją kamerę internetową i nagrał Cię robiącego coś, czego nie chciałbyś ujawniać publicznie. Dlatego, aby uniknąć konsekwencji, musisz spełnić żądania napastnika.
Przykładem tego typu scamu może być
sytuacja z Indii, o której pisaliśmy na łamach naszego portalu. Islamistyczne ugrupowanie terrorystyczne Jaish-ul-Hind podłożyło materiały wybuchowe pod samochód miliardera Mukesha Ambaniego. Następnie domagali się okupu od indyjskiego biznesmena w kryptowalucie Monero.
Na naszym portalu pisaliśmy też instrukcję wyjaśniającą co robić w razie, gdyby haker szantażował nas przez pocztę e-mail. Znajdziesz ją
pod tym linkiem.
Fałszywe giełdy
Ponieważ popyt na kryptowaluty rośnie wraz z ich cenami, ludzie szukają "świetnych ofert". Właśnie dlatego na rynku powstają fałszywe giełdy, które oferują niezwykle konkurencyjne ceny kryptowalut, których nie można znaleźć nigdzie indziej.
Takie sytuacje miały już miejsce w Polsce. Przykładowo, NBP ostrzegał przed giełdą kryptowalut, podszywającą się pod bank centralny. Oszuści udawali pracowników instytucji i wykorzystywali jej logo. W
ostrzeżeniu NBP mogliśmy przeczytać:
Oszuści, udając pracowników NBP, informują, że prowadzą fałszywą giełdę kryptowalut, uwiarygadniając ją nieprawnie wykorzystywanym logiem NBP. Narodowy Bank Polski i Komisja Nadzoru Finansowego ostrzegają przed korzystaniem z tak spreparowanych ofert nieistniejącej w rzeczywistości giełdy kryptowalut.
Darmowe giveawaye
Ten scam ma dwie popularne wersje. Jedna z nich to rejestracja w danym serwisie w zamian za darmowy prezent. W tym momencie istnieje ryzyko kradzieży Twoich danych osobowych, takich jak adres e-mail, nazwa użytkownika, hasło itp.
Druga wersja to tzw. mnożenie bitcoinów, o którym
pisaliśmy wielokrotnie na łamach cryps.pl. Oszuści wykorzystując wizerunek znanych osób proszą o wysłanie pewnej ilości danej kryptowaluty. W zamian obiecują odesłać dwa razy więcej środków.
Podszywanie się
Podszywanie się zdarza się w każdym zakątku Internetu. Zwłaszcza na portalach społecznościowych. Oszuści podszywają się pod powszechnie znane firmy lub osoby. Mogą na przykład zaoferować specjalną ofertę, która nie jest dostępna dla ogółu społeczeństwa. Dlatego upewnij się, że sprawdzasz autentyczność każdej oferty, która pojawia się na Twojej drodze. Bądź szczególnie ostrożny w przypadku promocji, które otrzymujesz poprzez bezpośrednie wiadomości lub rozmowy telefoniczne.
Złośliwe oprogramowanie
Złośliwe oprogramowanie może dostać się do Twojego komputera dość łatwo i bez Twojej wiedzy. Niektóre złośliwe programy są instalowane na Twoim komputerze, w momencie kiedy odwiedzasz zainfekowaną stronę internetową. Mogą one np. zmieniać skopiowany adres portfela, na który zamierzasz wysłać kryptowalutę.
Innym przykładem jest cryptojacking.
Cryptojacking polega na tym, że wchodzisz na stronę internetową, która ma wbudowanego wirusa. Wirus ten jest pobierany na twój komputer, a następnie wykorzystuje on zasoby Twojego komputera do kopania kryptowalut. Oczywiście środki nie trafiają do twojego portfela, lecz do oszustów.
Osobiste spotkania
Podczas osobistych spotkań lub transakcji należy zachować szczególną ostrożność. Niejednokrotnie miała już miejsce sytuacja, że inwestorzy sprzedając bitcoiny z ręki do ręki dostawali fałszywe pieniądze lub po prostu, druga strona transakcji po dokonaniu przelewu dopuszczała się przemocy. Jeżeli przeprowadzasz transakcje w ten sposób, zawsze rób to w publicznych miejscach.
E-maile/strony phishingowe
Jeśli chodzi o phishing uważaj na wszystko, a zwłaszcza na e-maile lub strony internetowe, które proszą o informacje dotyczące Twoich kryptowalut. Mogą to być chociażby dane do logowania (nazwa użytkownika, hasło) lub rodzaj platformy, z której korzystasz. Zachowaj również ostrożność w przypadku aplikacji, które pobrałeś, ponieważ mogą one próbować wyłudzić Twoje dane osobowe.
Schematy Ponziego i piramidy finansowe
Z powodu sukcesu Bitcoina i reputacji kryptowalut jako alternatywy dla tradycyjnych walut, ludzie szukają kolejnego Bitcoina, aby łatwo zarobić miliony. To naturalnie sprawia, że są podatni na schematy Ponziego i piramidy. Zawsze więc rób własny research projektu/platformy, w który zamierzasz zainwestować.
Szczególną ostrożność warto zachować w przypadku programów oferujących stały zwrot za wpłacenie określonej sumy. Zwłaszcza jeśli zwrot ten jest nad wyraz duży. Pamiętaj, że w świecie inwestycji jeśli coś jest zbyt dobre, aby było prawdziwe, to zazwyczaj jest scamem.
Darmowe nagrody
Uważaj na wszelkie usługi, które oferują darmowe nagrody w zamian za, na przykład, dane osobowe, takie jak imię i nazwisko, adres e-mail, adres, numer telefonu itd. Może to być próba wyłudzenia Twoich prywatnych informacji.
Schematy typu Pump and Dump
Podczas schematu Pump and Dump inwestorzy są nakłaniani do kupna lub sprzedaży danej kryptowaluty, tak aby osoba lub grupa organizująca to przedsięwzięcie mogła zdumpować swoje udziały ze sporym zyskiem. Czasami też do sieci wypuszczane są fałszywe informacje, które mają spowodować wzrost danej kryptowaluty. Taka sytuacja miała miejsce w przypadku Walmarta i Litecoina. Pisaliśmy o niej
w tym artykule.
Ransomware
To złośliwe oprogramowanie zazwyczaj blokuje dostęp do urządzenia użytkownika. Aby odzyskać do niego dostęp, musi on zapłacić okup w kryptowalucie. Uważaj więc na wszystkie programy, które żądają dostępu administratora lub informacji takich jak nazwy użytkowników i hasła.
Ransomware stało się
w ostatnim czasie ogromnym problemem. Hakerzy włamują się nawet do systemów ogromnych korporacji. Przykładem mogą być chociażby opisywane przez nas sprawy amerykańskiej firmy
JBS czy
Colonial Pipeline. Te ogromne ataki spowodowały, że administracja Bidena rozpoczęła aktywną walkę z problemem. Najpierw
przeprowadziła badania dot. wykorzystania kryptowalut w ransomware, a potem
nadała takim działaniom taki sam priorytet jak terroryzmowi.
Na łamach naszego portalu przygotowaliśmy także obszerny
poradnik dot. ransomware. Dowiesz się z niego jak unikać tego typu ataków oraz jak nie płacić okupu.
Fałszywe monety
Tego typu monety próbują skusić ludzi do inwestowania w nie, tak aby pierwsi hodlerzy mogli podbić wartość swoich udziałów. Następnie dumpują oni swoje monety z zyskiem. Projekty te, aby przyciągnąć uwagę ofiar często tworzą profesjonalnie wyglądające strony internetowe i oferują ekskluzywne promocje. Pamiętaj więc, aby zawsze przeprowadzić dokładny research na temat każdej monety, w którą zamierzasz zainwestować.
Fałszywe aplikacje
Ponieważ kryptowaluty to cyfrowa metoda płatności, różne aktywa mają również różne aplikacje. Cyberprzestępcy potrafią je jednak umiejętnie replikować. Fałszywe krypto aplikacje
pobrały już setki tysięcy osób. Często wyglądają one bowiem identycznie jak te oryginalne. Różnicą jest jednak to, że wszelkie przesłane środki trafiają do portfeli oszustów.
Na szczęście istnieją pewne sygnały ostrzegawcze, dzięki którym możesz upewnić się, że są one bezpieczne - a tym samym Twoje inwestycje. Zawsze sprawdzaj czy w nazwie lub opisie aplikacji znajdują się błędy lub czy wizerunek marki jest autentyczny. To samo jeśli chodzi o strony internetowe np. giełd.
Na łamach naszego portalu wielokrotnie pisaliśmy już o fałszywych aplikacjach. Nie tak dawno Google
zbanowało 8 fałszywych programów służących do wydobywania kryptowalut. Innym przykładem może być
fałszywa aktualizacja portfela Deadelus sprzedawana przez oszustów na Discordzie.
5 wskazówek dotyczących bezpieczeństwa kryptowalut
Jeśli wiesz, jak rozpoznać krypto scam, możesz zapobiec utracie swoich środków. Właśnie dlatego przygotowaliśmy dla Was 5 wskazówek, które pozwolą wam bezpiecznie inwestować w cyfrowe aktywa. Więcej na temat scamów popularnych w Polsce znajdziesz
w naszym obszernym artykule pod tym linkiem.
Przed inwestycją zrób solidny research
Ponieważ na rynku wciąż pojawiają się nowe krypto produkty, ważne jest, aby sprawdzać je przed zainwestowaniem swojego czasu i pieniędzy. Zawsze sprawdzaj projekty/giełdy o których wcześniej nie słyszałeś pod kątem tego czy były związane z jakimikolwiek oszustwami lub czy użytkownicy skarżą się np. na problemy z wypłatami.
W przypadku giełd warto również sprawdzić na ile przejrzyste są ich zasady, jak dużą posiadają płynność itd. Warto zaznajomić się ze skrótem
DYOR (Do Your Own Research), który może często pojawić się na różnego typu grupach w social mediach.
Płatność tylko w kryptowalucie? Znak ostrzegawczy
Jednym z największych sygnałów ostrzegawczych w przypadku krypto scamu jest prośba o zapłatę w kryptowalucie. Pamiętaj, że cyfrowe aktywa nie są w pełni regulowane przez rządy i póki co powszechnie akceptowane przez firmy. Nigdy nie powinieneś być zmuszony do płacenia w kryptowalucie. Jeśli jakiś projekt nalega, abyś to zrobił może to być znak ostrzegawczy świadczący o tym, że masz do czynienia z krypto scamem.
Uważaj na pilne prośby o zapłatę
Uważaj na prośby o pilną zapłatę. Najlepiej usuwaj je zaraz po tym, jak trafią do Twojej skrzynki odbiorczej lub oznacz je jako spam. Jeśli ktoś z Twoich bliskich lub władz rzeczywiście potrzebuje pilnej zapłaty, znajdzie sposób, by się z Tobą skontaktować w inny sposób niż adres e-mail. Prawdopodobnie nie będzie to też prośba o dokonanie płatności w kryptowalucie.
Bądź ostrożny wobec "gwarancji" lub "obietnic"
Skorzystanie z okazji do szybkiego wzbogacenia się może być naprawdę kuszące. Ale jeśli chodzi o kryptowaluty, najlepiej pamiętać, że kryptowaluta sama w sobie jest inwestycją. Oznacza to, że jest obarczona ryzykiem. Ogólnie rzecz biorąc, wszelkie "gwarancje" lub "obietnice", że zarobisz pieniądze to tylko oszustwa. Na rynku kryptowalut nikt nie jest w stanie nic zagwarantować.
Natychmiast zgłaszaj podejrzane działania
Jeśli podejrzewasz, że możesz być celem oszustwa kryptowalutowego, zgłoszenie go może sprawić, że uchronisz innych użytkowników. W sprawie krypto scamów możesz zgłosić się np. na policję, do KNFu, Twojej giełdy kryptowalut lub do nas (klikając
w ten link). Dokładny przewodnik dot. tego co zrobić jeżeli zostałeś oszukany
znajdziesz pod tym linkiem.
Inwestycje finansowe są wystarczająco ryzykowne same w sobie. Pamiętaj więc: Jeśli coś brzmi zbyt dobrze, aby mogło być prawdziwe, to prawdopodobnie nie jest.
Komentarze