DeFi w praktyce. Część 1: Krajobraz rynku, tokenomia i giełdy DEX
Albert Czajkowski
Platformy DeFi cieszą się od pewnego czasu niesłabnącą popularnością. Stały się częścią kryptoświata, prawdopodobnie będą rozwijać się i przyciągać kolejnych użytkowników. Jeżeli chcesz wypróbować funkcjonalności oferowane przez zdecentralizowane finanse, ale nie wiesz jak zacząć lub masz obawy, ten artykuł jest zdecydowanie dla Ciebie!
Zapraszamy także do drugiej części cyklu: DeFi w praktyce. Część 2: Staking, Farming, Platformy pożyczkowe, Derywaty i pochodne
Kilka słów o DeFi
Hasło DeFi rozgościło się w przestrzeni kryptowalut i nic nie wskazuje na to, żeby trend ten miał się zmienić. Czym w takim razie są zdecentralizowane finanse? I co w tym przypadku oznacza decentralizacja? Swój punkt widzenia opisał ciekawie kolega z redakcji Maciej w artykule: Wszystko o DeFi (zdecentralizowane finanse). Jednak o DeFi można mówić wiele i postrzeganie tej dziedziny zależy również od samego użytkownika. Postaram się opisać swoje podejście do tego tematu i nieco przybliżyć Wam o co w tym wszystkim chodzi.
Jako finansista z wykształcenia swoje rozumowanie w tej dziedzinie próbuję zaczynać w pierwszej kolejności od strony finansowej. Co w takim razie DeFi ma wspólnego z tradycyjnymi finansami i czym się od nich różni? Otóż już we wspomnianym powyżej materiale możemy dowiedzieć się, że usługi oferowane w sektorze DeFi w sporym stopniu odpowiadają analogicznym produktom ze świata klasycznych finansów. Jednak na czym polega różnica?
Zacznijmy od odrobiny historii instytucji finansowych. Obecnie większość znanych banków, agencji ubezpieczeniowych, czy kredytowych to wielkie organizacje dysponujące ogromnym kapitałem. Są one w stanie oferować swoje produkty i regulować zobowiązania opierając się w znacznej mierze o posiadany kapitał własny. Lecz cofnijmy się w czasie o kilka wieków do początków bankowości. Działały one wtedy korzystając głównie ze środków depozytariuszy i to z nich udzielano kredytów. Kapitał posiadany przez pierwsze banki nie był tak ogromny jak dziś i nie byłyby one w stanie funkcjonować bez środków wniesionych przez swoich klientów. Co to ma wspólnego z DeFi?
Użytkownicy w projektach DeFi (źródło: Consensys)
Otóż jedną z płaszczyzn decentralizacji jest wspomniane już wcześniej przeniesienie procesu decyzyjnego w przeprowadzanych operacjach na algorytm zapisany na blockchainie. Kolejną płaszczyzną są właśnie środki wykorzystywane w tych operacjach. W DeFi każdy użytkownik może stać się aktywnym uczestnikiem w oferowanych usługach, będąc ich klientem lub dostawcą kapitału. Kolejna główna różnica jest zauważalna już od pierwszych kroków stawianych w przestrzeni zdecentralizowanych finansów. Platformy te wynagradzają swoich deponentów proporcjonalnie do wniesionego wkładu. Najczęściej w postaci własnego tokenu, lecz nie jest to regułą. Z kolei banki... Ile bank płaci Ci za korzystanie z Twoich środków?
Krajobraz rynku
Z czym więc możemy się spotkać w sferze DeFi? Kontynuując nawiązania do tradycyjnych produktów i usług finansowych możemy wyszczególnić spory wachlarz możliwości oferowanych w zdecentralizowanych finansach.
Krajobraz usług i projektów DeFi (źródło: tokeny.com)
DEX'y
Osobiście jako jedną z podstawowych funkcjonalności uznaję zdecentralizowane giełdy, tzw. DEX'y (ang. Decentralized exchange), które można przyrównać do kantorów wymiany walut. Oczywiście w przypadku DEXów wymiana dotyczy kryptowalut, lecz zasada działania jest podobna, gdyż kursy wymiany określone są z góry, na podstawie aktualnych trendów rynkowych, nie dając możliwości wystawienia dowolnej oferty. Ponadto możemy na nich nie tylko wymieniać swoje tokeny, ale również zapewniać środki, które są wymieniane przez innych, za co otrzymujemy wynagrodzenie. Giełdy te mają do zaoferowania również inne usługi, które znaleźć można poza nimi również w innych miejscach.
Staking
Wyobraźmy sobie lokatę bankową. Jako jej odpowiednik w DeFi śmiało można uznawać staking. Ogólna zasada działania jest identyczna, gdyż polega na deponowaniu swoich środków na jednej z platform oferujących tego typu usługi w zamian za otrzymywanie należnych z tego tytułu odsetek. Staking jednak oferuje często znacznie wyższe stopy zwrotu niż jego 'klasyczny' odpowiednik, lecz tej kwestii przyjrzymy się bliżej w dalszej części. Aby zrozumieć jak działa ten mechanizm, skąd bierze się zysk i dlaczego w takim razie ktoś chciałby się nim dzielić będziemy musieli poznać lub odświeżyć wiedzę na temat kilku podstawowych praw rządzących w świecie zdecentralizowanych finansów.
Mówiąc o stakingu nie można zapominać również o tym funkcjonującym w blockchainach działających w oparciu o algorytm konsensusu Proof of Stake (PoS). Mimo, iż te dwa zjawiska występują pod tą samą nazwą, są jednak dwoma osobnymi tematami. Co prawda w obydwu przypadkach uproszczona zasada działania "czasowo blokujesz daną krypto - otrzymujesz wynagrodzenie" funkcjonuje, lecz procesy za tym stojące są zupełnie różne. Staking charakterystyczny dla blockhainów Proof of Stake został już opisany w artrykule Staking, PoS, DPoS – czyli wszystko o stakingu. Ten materiał z kolei skupiać będzie się na produktach sfery DeFi.
Farming (liquidity mining)
Może zainteresować Cię też inna strategia na pasywny dochód. Farming znany również jako liquidity mining podobnie jak staking wymaga wniesienia pewnego wkładu finansowego licząc na zadowalający zwrot. W przypadku farmingu jednak sprawa wygląda nieco inaczej. Wróćmy do odniesienia do kantoru walutowego i wyobraźmy sobie, że zapewniamy owej placówce środki służące wymianie i otrzymujemy w zamian certyfikat mówiący o wniesionym przez nas wkładzie. Ten punkt omówiony będzie dalej w części o giełdach DEX. Idąc jednak dalej załóżmy, że zdeponujemy ów 'certyfikat' w innym miejscu, za co należy nam się wynagrodzenie. Farming jest więc nieco podobny do stakingu, lecz wymaga wniesienia nie jednego, a dwóch rodzajów aktywów, oraz dodatkowo przekazać dowód tego wkładu dalej. W rezultacie otrzymujemy naszą farmę, na której aktywów przybywa (w różnym tempie) przez 24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu. Brzmi ciekawie?
Flash loans
A może potrzebujesz pożyczki?? DeFi ma w ofercie również mnóstwo platform oferujących tego typu usługi. Ponownie można tu być zarówno pożyczkobiorcą, jak i dostarczać środki dla danej platformy. Należy wyszczególnić dwa główne typy pożyczek. Pożyczka Flashloan (ang. pożyczka błyskawiczna) - nie wymaga od użytkownika wniesienia zabezpieczenia i jest wykonywana w pojedynczej transakcji, pod warunkiem, że działania wykonane w tym czasie wygenerują przychód wystarczający aby pokryć to zobowiązanie. W przeciwnym wypadku nie zostanie ona udzielona. Ten temat został już omówiony szerzej na łamach Cryps w artykule Czym są pożyczki flash (flash loans)?.
Przejdźmy do drugiego typu pożyczek. W przeciwieństwie do klasycznych banków nikt nie będzie tu analizował naszych dochodów pod kątem oceny zdolności kredytowej. Wszystkie pożyczki udzielane są pod zastaw naszych kryptowalut. Po co w takim razie zastawiać jedną krypto pożyczając drugą zamiast je po prostu wymienić? Znacie pojęcie krótkiej i długiej sprzedaży? Czy może bardziej kojarzycie je pod hasłami short i long?? To teraz wyobraźmy sobie, że używamy dwóch rodzajów kryptoaktywów- stabilnych (stablecoin) i tych bardziej zmiennych. W zależności od obranej strategii zastawiamy jedno z nich, pożyczając drugie, które następnie wymieniamy i cierpliwie czekamy na wzrosty lub spadki. Brzmi zawile? Omówimy ten temat dokładniej w kolejnej części materiału.
Derywaty i pochodne
Czy może wszystko do tej pory brzmiało dosyć łatwo? Rzućmy się więc na nieco głębsze wody. W sferze DeFi mamy również dostęp do szerokiej gamy derywatyw powiązanych zarówno z rozmaitymi kryptowalutami, jak i walutami fiducjarnymi (ang. Fiat). Wśród nich znaleźć można również produkty złożone odnoszące się do indeksu kilku kryptowalut, lub akcji z klasycznych giełd papierów wartościowych. Żeby nadal nie było za łatwo, opcje te dają również możliwość dalszego wykorzystywania ich w ramach stakingu, czy farmingu.
Tokenomia
Jeśli wcześniej nie znaliście tego hasła, to najwyższy czas to nadrobić. Choć jeśli macie do czynienia z rynkiem kryptowalut nie od dziś, znacie już na pewno część pojęć i mechanizmów, które nim rządzą. Jeśli nazwa Tokenomia wydaje się brzmieć znajomo, znaczy że idziecie w dobrym kierunku. Hasło to powstało z połączenia słów 'token' i 'ekonomia' co w rezultacie wprowadza nową dziedzinę jaką jest Tokenomia, czyli ekonomia tokenu. Jest to zbiór praw i zjawisk rządzących rynkiem kryptowalut, jak również odnosi się w znacznej mierze do klasycznych rynków finansowych, gdyż to na podstawie ich obserwacji zrodziły się nauki ekonomiczne.
Pod pojęciem Tokenomii kryją się zarówno podstawowe prawa ekonomiczne, jak na przykład relacja między popytem i podażą, oraz ich wpływ na cenę, jak również szereg zjawisk psychologicznych mogących wpływać na rynek. Zrozumienie tej dziedziny leży u podstaw każdego projektu kryptowalutowego zamierzającego odnieść sukces. Niemniej jednak powinien ją znać również każdy trader chcący podejmować swoje decyzje w sposób przemyślany i świadomy. Żeby zrozumieć świat produktów DeFi i skąd bierze się w nich zysk, wręcz wymagane jest zrozumienie choćby podstaw tokenomii.
Z pozoru rozdawanie nagród rzeszy użytkowników zdecentralizowanych finansów może wydawać się zbyt piękne żeby było prawdziwe. Ponadto przesadne zwiększanie podaży dowolnego tokenu nie wróży nic dobrego na dłuższą metę. Dlatego właśnie wymagane są rozwiązania mające na celu utrzymanie zainteresowania inwestorów oraz poziomu cen. W tym celu wprowadzane są różne działania jak np. spalanie części tokenów, czy ich wykup z rynku przez emitenta służące ograniczeniu podaży. Dodatkowo spore znaczenie ma tu psychologia, gdyż traderzy powinni być przekonani, że posiadane przez nich tokeny zyskają na wartości, czy nawet zapewnią im dostęp do dodatkowych możliwości oferowanych przez różne platformy. Dlatego wszystkim uczestnikom danego rynku powinno zależeć na hodlowaniu czy stakowaniu danego tokenu zamiast po prostu się go pozbywać gdy tylko nadarzy się okazja. Stosowane rozwiązania z tej dziedziny omówimy dokładniej na poszczególnych przypadkach.
Czego potrzebujesz żeby zacząć?
Platformy DeFi funkcjonują dzięki możliwości połączenia z portfelami użytkowników korzystając z technologii Web 3.0. W skrócie pozwala ona użytkownikom zarówno na odczyt jak i przesyłanie danych pomiędzy portfelem, a platformą. W związku z tym, aby wejść w interakcję z platformami DeFi konieczne jest posiadanie portfela kryptowalutowego dla blockchainów obsługujących smart contracty. Najpopularniejszym z nich jest Metamask, za pomocą którego można łączyć się między innymi z sieciami: Ethereum, Binance Smart Chain, Polygon, Avalanche oraz wieloma innymi. Pełną listę sieci opartych na Ethereum można znaleźć na stronie //chainlist.org/. Inteligentne kontrakty obsługiwane są również w innych sieciach, jak np. Solana. Skupmy się jednak na Ethereum i jego pochodnych, choć zasada działania DeFi nie różni się wcale w zależności od blockchainu, na którym funkcjonują.
Oprócz portfela potrzebne będą również środki do wykonywania transakcji. Rozpoczynając swoją przygodę ze zdecentralizowanymi finansami, lub samymi kryptowalutami warto skorzystać z tzw. kraników (ang. faucet), które rozdają użytkownikom niewielkie ilości kryptowalut w zamian za wykonywanie prostych zadań. Ponadto wiele platform DeFi, jak np. popularny Uniswap pozwalają na wykonywanie transakcji w sieciach testowych. Testnety dają możliwość otrzymania większych ilości kryptowalut (one również funkcjonują w sieci testowej i nie przedstawiają realnej wartości), dzięki czemu możemy wypróbować wiele funkcjonalności nie wnosząc żadnego wkładu finansowego.
Aby otrzymać środki z kranika w sieci testowej wystarczy udać się na jedną ze stron oferujących taką możliwość, np.:
Na miejscu wystarczy wykonać proste zadanie polegające na opublikowaniu swojego adresu na Facebooku lub Twitterze. Poczekać chwilę. Gotowe!
Następnie możemy rozpocząć naukę korzystając na przykład z Uniswap. Ważne jest, aby połączyć swój portfel Metamask z siecią testową. W tym celu wystarczy wybrać odpowiedni testnet w aplikacji Metamaska, a platforma Uniswap automatycznie nawiąże połącznie z tą siecią. Warto dodać, że transakcje wykonywane w sieciach testowych można przeglądać w specjalnych blockchain explorerach, np. //goerli.etherscan.io/.
Wybór sieci testowej w portfelu Metamask
Połączenie z platformą Uniswap w sieci testowej Goerli
Warto dodać, że Uniswap nie jest jedyną platformą oferującą działanie w sieciach testowych. Przykład ten został użyty, ze względu na ogromną popularność największego gracza spośród DEXów. Warto jednak eksplorować szeroki świat DeFi i testować jego możliwości na rozmaitych platformach. Zachęcam do odkrywania takich miejsc na własną rękę, gdyż to własna edukacja jest najlepszym doświadczeniem. Ponadto korzystanie z sieci testowych nie wiąże się z ryzykiem utraty jakichkolwiek środków.
Giełdy DEX, pule płynności i Automated Market Maker (AMM)
Jednym z podstawowych produktów zaliczających się do sektora DeFi są zdecentralizowane giełdy (ang. DEX- Decentralized exchange). Nie wymagają one wniesienia depozytu na nasze konto giełdowe jak w przypadku giełd scentralizowanych, a środki do wykonywania transakcji pobierane są bezpośrednio z naszego portfela kryptowalut.
AMM- Automated Market Maker
Formuła Automatycznego Animatora Rynku (ang. AMM- Automated Market Maker jest głównym wyznacznikiem odróżniającym DEX'y od 'klasycznych' giełd. Giełdy scentralizowane pozwalają wystawiać oferty na różne ilości kryptowalut w cenie dowolnie ustalonej przez użytkownika. DEXy z kolei umożliwiają wymianę po kursie ustalonym przez AMM, który uzależniony jest od wykonywanych transakcji wymiany w dowolnej parze tokenów. Przykładowo dokonując wymiany między tokenem A i tokenem B, zakup tokenu A powoduje wzrost ilości tokenów B i ubytek tokenów A w puli płynności. Co za tym idzie wartość tokenu A wzrosła w stosunku do tokenu B. Zależność tę w prosty sposób obrazuje animacja:
Funkcjonowanie formuły AMM (źródło: //medium.com/dragonfly-research/what-explains-the-rise-of-amms-7d008af1c399)
Na powyższej animacji na przykładzie jabłek i bananów; które mogą być odzwierciedleniem dwóch dowolnych tokenów; widzimy zmiany zachodzące w puli płynności, jak i w relacji cenowej wskutek dokonywanych wymian.
Pule płynności
Pule płynności (ang. Liquidity pool) są z kolei całkowitym zasobem środków służących do wymiany w danej parze. Każdy użytkownik może zapewniać środki w puli płynności otrzymując w zamian część opłat za przeprowadzone transakcje wymiany. Nagroda jest uzależniona od udziału w puli. Dla przykładu największa giełda DEX- Uniswap pobiera opłatę w wysokości 0,3% od każdej transakcji wymiany i przekazuje te środki dostawcom płynności. Aby dodać środki do puli płynności należy posiadać obydwa tokeny w równej wartości. Przykładowo ETH o wartości 500 USD oraz 500 USDT. W zamian za dostarczenie płynności do puli otrzymuje się specjalne tokeny reprezentujące wkład wniesiony do puli, tzw. LP (Liquidity Provider) token.
Panel dodawania płynności na giełdzie Uniswap
Panel dodawania płynności na PancakeSwap
Wiemy już nieco na temat formuły AMM i pul płynności na giełdach DEX. Jeśli zatem dokonujemy wymian, których kurs jest wyliczany na podstawie dynamicznego przelicznika AMM, a zasób środków dostępnych do wymiany również jest zmienny, sugeruje to, iż cały proces wymiany jest dosyć złożoną kalkulacją. W związku z powyższymi założeniami musimy poznać kolejne pojęcie, które znacznie ułatwi nam zrozumienie handlu na giełdach zdecentralizowanych.
Poślizg cenowy
W tym przypadku chodzi o tzw. poślizg cenowy (ang. slippage), który wyraża możliwą zmianę kursu wymiany między momentem jej zlecenia, a realizacji. Wyobraźmy sobie, że chcemy dokonać dowolnej wymiany przy określonych zasobach w puli płynności. Kurs wymiany zostaje wyliczony na podstawie tych zasobów i chcemy zrealizować naszą transakcję. Musimy jednak pamiętać, że w międzyczasie wykonywane są również inne transakcje korzystające z tej samej puli płynności. Co za tym idzie zasób środków dostępnych do wymiany zmienia się prowadząc do nieznacznej zmiany w zlecanej przez nas transakcji.
Próba wymiany na Pancake Swap z uwzględnieniem poślizgu cenowego
Na powyższym przykładzie widzimy, że możliwa do nabycia w tej transakcji ilość tokenów CAKE wynosi 2,3238. Jednak kiedy spojrzymy niżej znajdziemy minimalną ilość, którą otrzymamy dzięki tej transakcji w kwocie 2,321. Jest to właśnie efekt poślizgu cenowego. Należy jednak pamiętać, że zasób puli płynności zmienia się w obydwie strony, więc z równym prawdopodobieństwem możemy otrzymać ilość nieco niższą, jak i nieco wyższą. Nadal jednak obowiązuje przyjęta przez nas dopuszczalna wartość poślizgu, w tym przypadku 0,5%. Jeśli różnica w kursie wymiany między zakładanym a finalnym kursem przekroczy tę wartość, transakcja zostanie odrzucona i wymiana nie dojdzie do skutku. Wymieniając środki w parach korzystających z dużych pul płynności istnieje mniejsze ryzyko poślizgu. Jeśli natomiast nie możemy dokonać transakcji dopuszczając nawet wysokie wartości poślizgu możemy mieć pewność, że dla danej pary nie zapewniono dostatecznej płynności, lub nawet token, który chcemy wymienić jest podejrzany. Taka sytuacja została opisana w artykule nt. Scamu przez airdrop.
Najkorzystniejszą dla nas opcją dokonując wymian na giełdach DEX jest z oczywistych przyczyn przyjmowanie najniższych wartości dopuszczalnego poślizgu. Choć istnieje szansa, że poślizg zadziała na naszą korzyść, jest ona niewielka, na co dodatkowo wpływają boty wykorzystujące wahania w kursach wymiany.
Mempool
Każda transakcja zanim zostanie sfinalizowana trafia na poczatek do tzw. Mempoola, który możemy nazwać roboczo listą oczekujących. Transakcje dokonywane na giełdach DEX zawierają wszystkie informacje dotyczące wymiany, takie jak: ilośc tokenów A i B, które mają zostać wymienione czy dopuszczalny poślizg. Boty analizują transakcje oczekujące w Mempoolu i mogą w międzyczasie generować własne transakcje z wyższym fee w celu sfinalizowania swojej transakcji po korzystniejszym kursie, szybciej, dodatkowo wpływając niekorzystnie na naszą wymianę, jeśli określimy zbyt wysoką wartość slippage.
Impermanent Loss
Kolejnym pojęciem nierozłącznie związanym ze zdecentralizowanymi giełdami jest zjawisko nietrwałej straty (ang. Impermanent Loss). W skrócie polega ono na niewielkiej stracie w wartości aktywów wycofanych z puli płynności w porównaniu do hodlowania tej samej ilości kryptowalut, co wniesiona do puli. Dzieje się tak, gdyż ilość aktywów w puli płynności zmienia się, a co za tym idzie wniesiony przez nas wkład zmienia proporcje.
Do nietrwałej straty dochodzi wskutek działania wielu czynników. Środki znajdujące się w puli płynności utrzymywane są w stanie równowagi dzięki działaniu formuły AMM. Oznacza to, że łączna wartość znajdujących się w niej tokenów A i B jest identyczna. Równowaga w pulach płynności jest dodatkowo regulowana przez cały rynek kryptowalut. Giełdy DEX rządzą się jakoby swoimi prawami i gdyby odizolować je całkowicie od reszty rynku mogłoby dojść do sytuacji, że te same kryptowaluty będą miały zupełnie inną wartość niż na pozostałych rynkach. Tak jednak nie jest, a nawet niewielkie różnice w kursach wymiany między giełdami DEX, a klasycznymi wykorzystywane są przez handlarzy arbitrażowych. W sytuacji, gdy wartość jednej z kryptowalut zmienia się na rynkach klasycznych, dochodzi do wymian również na DEXach, które prowadzą do zrównania kursów wymiany na obydwu rynkach. Wskutek handlu na giełdach DEX zmienia się proporcja aktywów w puli płynności, przy czym nasz udział pozostaje ten sam. Dla lepszego zrozumienia omówmy to na konkretnych liczbach.
Korzystając z wcześniejszego przykładu zapewniając płynność dla puli ETH-USDT o wartości 500 USD każdego z aktywów wprowadzimy ~0,2 ETH (przy kursie 2500 USD/ETH) i 500 USDT. Łączna wartość wniesionych kryptowalut wynosi 1000 USD. Załóżmy, iż w puli znajduje się obecnie 4 ETH i 10000 USDT. W tej sytuacji zapewniając wcześniej wspomniane środki uzyskujemy 5% udziału w puli. Przyjmijmy, że po pewnym czasie stosunek aktywów w puli zmienił się, a obecna wartość ETH wynosi 3500 USD. Wskutek działania mechanizmu nietrwałej straty wartość wniesionych przez nas do puli płynności aktywów nieznacznie spadła sięgając poziomu 1183,22 USD. W przypadku hodlowania tej samej ilości kryptowalut mielibyśmy obecnie 1200 USD.
Warto pamiętać, że mimo zjawiska nietrwałej straty nadal możemy czerpać korzyści z zapewniania płynności giełdom, a ponadto tokeny LP mogą być wykorzystywane w farmingu. Na powyższym przykładzie jednym z aktywów dostarczonych do puli płynności był stablecoin, którego wartość jak wiadomo ulega nikłym wahaniom cenowym. Gdyby jednak obydwa składniki puli były aktywami o wyższym stopniu zmienności, nietrwała strata również mogłaby kształtować się inaczej.
Przy wyliczaniu nietrwałej straty w pulach płynności dla ułatwienia można posłużyć się dostępnymi w sieci kalkulatorami:
W tej części materiału omówiliśmy już nieco krajobraz rynku DeFi oraz część podstawowych produktów. Jeśli planujesz zacząć stawiać pierwsze kroki w tej dziedzinie, powyższy materiał powinien dać Ci wiedzę wystarczającą żeby rozpocząć naukę bezpiecznie i od podstaw. Zdecentralizowane finanse są bardzo ciekawą alternatywą lub uzupełnieniem dla innych strategii tradingu i na pewno warto chociaż zapoznać się z tym tematem. Zachęcam do nauki i zabawy z DeFi, a w kolejnych częściach tego cyklu przejdę do następnych funkcjonalności oferowanych przez ten rynek. I przede wszystkim pamiętajcie żeby uzupełniać wiedzę o własny research i zdobywane doświadczenia.
Tekst jest wyrazem opinii autora i nie stanowi porady inwestycyjnej.
Komentarze