Czym jest DePIN? Jakie projekty warto obserwować?

Światem rządzą pośrednicy, niezależnie, na jaką gałąź przemysłu byśmy nie spojrzeli. Ich obecność w każdym ważnym elemencie naszego życia powoduje, że dostęp do pewnych usług i produktów staje się droższy i trudniejszy. Z tym problemem ma walczyć nowość na rynku kryptowalut, a mianowicie "DePIN-y", czyli projekty pozwalające dzięki blockchainowi wykluczyć z wielu codziennych operacji, takich jak transport lub przesyłanie energii – trzecią stronę transakcji.

---

Wyobraź sobie sytuację, że możesz kupować prąd bezpośrednio od swojego sąsiada, który posiada jego nadwyżkę i płacić mu za to w kryptowalucie, bez potrzeby angażowania w to przedsiębiorstwa energetycznego.  Między innymi tym właśnie ma być DePIN. Więcej o tej cały czas raczkującej idei, która spowodowała jednak powstanie już kilku ciekawych i wartych miliardy dolarów projektów, znajdziesz w tym artykule.

---

Co to jest DePIN?

DePIN, czyli Decentralized Physical Infrastructure Networks (zdecentralizowane sieci infrastruktury fizycznej), to relatywnie nowa koncepcja w przestrzeni blockchain i Web3, która rozszerza ideę stojącą za decentralizacją na fizyczną infrastrukturę i namacalne systemy. Łączy w sobie technologię blockchain, Internet Rzeczy (IoT) i tokenomikę w celu stworzenia autonomicznych, przejrzystych i kierowanych przez społeczność sieci do zarządzania infrastrukturą fizyczną, taką jak sieci energetyczne, łańcuchy dostaw, telekomunikacja i systemy transportowe. W prostszych słowach, DePIN to nowy sposób na zarządzanie ważnymi elementami naszego codziennego życia, takimi jak dane, przemieszczanie się i energia bez udziału pośredników, którzy zwiększają ich koszty. W przeciwieństwie do tradycyjnych scentralizowanych sieci infrastrukturalnych, DePIN wykorzystuje siłę decentralizacji, aby umożliwić transakcje peer-to-peer (P2P) i zachęcać do uczestnictwa poprzez nagrody w postaci tokenów oraz tworzyć nowe możliwości dla przedsiębiorczości i innowacji. Decentralizując kontrolę nad infrastrukturą fizyczną, DePIN wzmacnia pozycję ekonomiczną, szczególnie na obszarach niedostatecznie rozwiniętych lub zmarginalizowanych.

Najważniejsze zalety DePIN:

Zalety DePIN	Opis
Bezpieczeństwo i wydajność	DePIN może zwiększyć bezpieczeństwo i wydajność infrastruktury fizycznej poprzez wyeliminowanie pojedynczych punktów awarii i zmniejszenie ryzyka manipulacji.
Przejrzystość i identyfikowalność	W branżach takich jak zarządzanie łańcuchem dostaw, DePIN może zapewnić większą przejrzystość i identyfikowalność.
Demokratyzacja zasobów	DePIN ma potencjał demokratyzacji dostępu do kluczowych zasobów, takich jak energia i transport.
Wzmocnienie ekonomiczne	Poprzez decentralizację kontroli nad infrastrukturą fizyczną, DePIN może wzmocnić ekonomicznie poszczególne osoby, ale i całe społeczności.
Szybszy i tańszy rozwój infrastruktury	Crowdsourcing pozwala na szybsze skalowanie i unika biurokracji w rozwoju infrastruktury DePIN.
Zwiększona odporność	Zdecentralizowana natura DePIN sprawia, że sieci są bardziej odporne na awarie i ataki.

  DePIN umożliwia zwykłym ludziom bezpośredni udział w tworzeniu, utrzymywaniu i korzystaniu z infrastruktury fizycznej. Uczestnicy sieci są zachęcani do dzielenia się swoimi zasobami (np. miejscem na dane, energią) w zamian za nagrody w cyfrowych aktywach.

Kluczowe elementy systemu

Ekosystem DePIN składa się z kilku kluczowych komponentów, w tym technologii blockchain do bezpiecznego i przejrzystego prowadzenia dokumentacji, urządzeń IoT do gromadzenia danych i automatyzacji oraz inteligentnych kontraktów do wykonywania transakcji i egzekwowania zasad. Komponenty te współpracują ze sobą, tworząc odporną, wydajną i zorientowaną na użytkownika sieć infrastruktury:

• Sprzęt fizyczny: Obejmuje to znormalizowane małe urządzenia, takie jak routery bezprzewodowe lub urządzenia IoT, które stanowią podstawę zdecentralizowanej infrastruktury fizycznej.
• Technologia blockchain: DePIN wykorzystuje blockchain, aby umożliwić zdecentralizowaną kontrolę, bezpieczne i przejrzyste prowadzenie dokumentacji oraz wykonywanie inteligentnych kontraktów.
• Internet rzeczy (IoT): Urządzenia IoT odgrywają kluczową rolę w gromadzeniu danych i automatyzacji w ekosystemie DePIN.
• Tokenomika i mechanizmy motywacyjne: Nagrody w postaci tokenów są wykorzystywane do zachęcania do uczestnictwa i koordynowania społeczności, zgodnie z zasadą "im więcej wkładów, tym więcej nagród".
• Inteligentne kontrakty: Te same wykonuje się kontrakty egzekwują zasady i wykonują transakcje w ekosystemie DePIN.
• Zdecentralizowane autonomiczne organizacje (DAO): DAO rozszerzają ekosystem, umożliwiając samorządne i niezależne podejmowanie decyzji.

Przykład zastosowania DePIN w codziennym życiu

Wyobraźmy sobie zdecentralizowaną wersję Ubera lub Lyfta, gdzie zamiast scentralizowanej firmy zarządzającej platformą, działa ona w oparciu o blockchain DePIN. W tym systemie właściciele samochodów mogą rejestrować swoje pojazdy w sieci i oferować usługi współdzielenia przejazdów bezpośrednio pasażerom. Oto jak to działa: Właściciel samochodu rejestruje swój pojazd na platformie współdzielenia przejazdów DePIN, podając niezbędne informacje, takie jak szczegóły pojazdu, dostępność i ceny.

• Pasażer potrzebujący przejazdu korzysta z aplikacji DePIN, aby poprosić o przejazd, określając swoją lokalizację i miejsce docelowe.
• Platforma DePIN, oparta na inteligentnych kontraktach, automatycznie dopasowuje pasażera do najbliższego dostępnego pojazdu na podstawie określonych kryteriów.
• Pasażer i kierowca mogą komunikować się bezpośrednio za pośrednictwem aplikacji, a pasażer może śledzić lokalizację kierowcy w czasie rzeczywistym.
• Po zakończeniu przejazdu inteligentny kontrakt automatycznie przetwarza płatność od pasażera do kierowcy, wykorzystując natywną kryptowalutę lub token platformy.
• Kierowca otrzymuje płatność natychmiast, bez żadnych pośredników ani prowizji zwykle związanych ze scentralizowanymi platformami udostępniania przejazdów.
• Zarówno pasażer, jak i kierowca mogą oceniać się nawzajem na podstawie swoich doświadczeń, przyczyniając się do zdecentralizowanego systemu reputacji, który pomaga utrzymać jakość i zaufanie w sieci.

  W tym modelu współdzielenia przejazdów DePIN wykorzystanie technologii blockchain umożliwia bezpośrednie interakcje peer-to-peer między właścicielami samochodów i pasażerami, eliminując potrzebę scentralizowanego organu do zarządzania platformą. Co więcej, wykorzystanie kryptowaluty do płatności umożliwia szybkie, bezpieczne i tanie transakcje, a także potencjalne zarabianie dodatkowych tokenów przez kierowców jako nagrody za ich udział i wkład w sieć. Inny przykład to na przykład zdecentralizowana sieć energetyczna, w której poszczególne domy wyposażone w panele solarne mogą produkować własny prąd, a jego nadwyżkę bezpośrednio odsprzedawać swoim sąsiadom, pomijając pośredników i znacznie obniżając koszty.

Kluczowe cechy DePIN

Decentralizacja jest podstawową zasadą DePIN, pozwalającą na dystrybucję kontroli i podejmowanie decyzji wśród uczestników sieci.Eliminuje to pojedyncze punkty awarii, zwiększa bezpieczeństwo i zapewnia, że sieć działa w najlepszym interesie jej użytkowników. DePIN ma wiele potencjalnych zastosowań w różnych sektorach. W branży gier DePIN buduje podwaliny zdecentralizowane platformy, w których gracze są prawdziwymi właścicielami swoich aktywów w grze i mogą nimi swobodnie handlować. W mediach społecznościowych DePIN może zasilać zdecentralizowane sieci społecznościowe, które priorytetowo traktują prywatność użytkowników i własność danych. Najważniejsze ceny DePIN to:

• Decentralizacja: DePIN wykorzystuje technologię blockchain do decentralizacji kontroli nad fizyczną infrastrukturą, eliminując potrzebę scentralizowanych instytucji czy pośredników
• Wykorzystanie IoT: DePIN łączy technologię blockchain z Internetem Rzeczy (IoT) do tworzenia autonomicznych i przejrzystych systemów zarządzania infrastrukturą
• Transakcje peer-to-peer: DePIN umożliwia transakcje bezpośrednio między użytkownikami sieci, bez potrzeby udziału pośredników
• Tokeny jako zachęty: Uczestnicy sieci DePIN są nagradzani tokenami cyfrowymi za udostępnianie swoich zasobów i przyczynianie się do rozwoju infrastruktury
• Demokratyzacja dostępu do zasobów: DePIN dąży do demokratyzacji dostępu do kluczowych zasobów, takich jak energia czy transport, poprzez umożliwienie bezpośredniego udziału jednostek i społeczności w ich produkcji, dystrybucji i wykorzystaniu
• Zwiększona odporność i wydajność: Dzięki decentralizacji, sieci DePIN są bardziej odporne na awarie i ataki, a także mogą działać bardziej wydajnie niż scentralizowane systemy
• Nowe możliwości ekonomiczne: DePIN tworzy nowe możliwości dla przedsiębiorczości i innowacji, szczególnie w społecznościach o ograniczonym dostępie do zasobów

  Korzyści z używania DePIN dla użytkowników i twórców są wielorakie. Użytkownicy zyskują większą kontrolę nad swoimi danymi i zasobami, cieszą się większą prywatnością i bezpieczeństwem oraz mogą uczestniczyć w zarządzaniu sieciami, z których korzystają. Z drugiej strony, twórcy mogą skuteczniej zarabiać na swoich treściach, docierać do szerszej publiczności i korzystać ze zwiększonej przejrzystości i uczciwości zdecentralizowanych systemów.

Projekty DePin godne uwagi

Obecnie rozwijanych jest kilka obiecujących projektów DePIN, z których każdy ma swoje unikalne cechy i potencjalne zastosowania:

• Filecoin: Zdecentralizowana sieć pamięci masowej, która wykorzystuje zasady DePIN w celu stworzenia bardziej wydajnej i bezpiecznej alternatywy dla scentralizowanej pamięci masowej w chmurze.
• Helium: Zdecentralizowana sieć bezprzewodowa, która zachęca użytkowników do zapewnienia zasięgu poprzez nagradzanie ich tokenami HNT.
• Unibot: Projekt, którego celem jest uproszczenie interakcji użytkowników z protokołami DeFi, dzięki czemu DePIN będzie bardziej dostępny dla mas.
• Render: Render Network (RNDR) to innowacyjny projekt blockchain, który oferuje zdecentralizowane usługi renderowania GPU do przetwarzania grafiki 3D i innych intensywnych obliczeniowo zadań. Wykorzystuje on technologię blockchain do demokratyzacji dostępu do wysokowydajnej mocy obliczeniowej GPU
• The Graph: Graph (GRT) to zdecentralizowany protokół indeksowania i globalny interfejs API, który ułatwia wyszukiwanie danych w łańcuchu bloków. Jest on często opisywany jako "Google łańcuchów bloków", ponieważ organizuje i indeksuje dane z różnych sieci blockchain, dzięki czemu informacje są łatwe do przeszukiwania i dostępne.

  Oprócz Unibota, który jest projektem relatywnie małym, pozostałe zgromadziły sporą kapitalizację rynkową. W przypadku RNDR i FIL wynosi ona około 3,5 miliarda dolarów, co czyni obie jednymi z kilkudziesięciu największych kryptowalut w obiegu.

Cecha	Filecoin	Helium	Unibot	Render	The Graph
Główny cel	Zdecentralizowana sieć pamięci masowej	Zdecentralizowana sieć bezprzewodowa	Uproszczenie interakcji użytkowników z protokołami DeFi	Zdecentralizowane usługi renderowania GPU	Zdecentralizowany protokół indeksowania i globalny interfejs API
Technologia	Zasady DePIN dla wydajnej i bezpiecznej alternatywy dla chmury	Zachęca użytkowników do zapewnienia zasięgu za tokeny HNT	Ułatwienie dostępu do DeFi dla mas	Wykorzystuje blockchain do demokratyzacji dostępu do wysokowydajnej mocy obliczeniowej GPU	Organizuje i indeksuje dane z różnych sieci blockchain
Token natywny	FIL	HNT	UNIBOT	RNDR	GRT
Kapitalizacja	14,5 miliarda złotych	14 miliardów złotych	11 miliardów złotych	3,3 miliarda złotych	60 milionów złotych
Dobowa wartość transakcji	1,8 miliarda złotych	1,7 miliarda złotych	600 milionów złotych	100 milionów złotych	12 milionów złotych
Cena tokena	38 zł	26 zł	1,15 zł	21 zł	58 zł
Korzyści dla użytkowników	Bardziej wydajna i bezpieczna alternatywa dla scentralizowanej chmury	Nagrody za zapewnienie zasięgu sieci	Łatwiejsza interakcja z protokołami DeFi	Dostęp do zdecentralizowanych usług renderowania GPU na żądanie	Łatwe przeszukiwanie i dostęp do danych z różnych sieci blockchain
Potencjalne zastosowania	Przechowywanie i udostępnianie danych, tworzenie kopii zapasowych	Internet Rzeczy (IoT), inteligentne miasta, logistyka	Aplikacje i usługi DeFi	Efekty wizualne dla filmów/gier, modelowanie 3D, obciążenia AI/ML, wizualizacje	Zasilanie zdecentralizowanych aplikacji (dApps) i usług w ekosystemie Web3
Unikalny aspekt	Wykorzystanie zasad DePIN	Zachęty dla użytkowników do rozbudowy sieci	Koncentracja na ułatwieniu adopcji DeFi	Rozszerzenie technologii renderowania OTOY na zdecentralizowaną sieć	Często opisywany jako "Google łańcuchów bloków" ze względu na funkcje indeksowania

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych CoinMarketCap.com, dostęp 15 kwietnia 2024 roku. Wybierając projekty DePIN do obserwacji, inwestorzy i entuzjaści powinni wziąć pod uwagę takie czynniki, jak zespół projektu, technologię, potencjał rynkowy i wsparcie społeczności.

Przyszłość DePIN

Chociaż DePIN ma ogromny potencjał, stoi również przed kilkoma wyzwaniami, takimi jak niepewność regulacyjna, kwestie skalowalności i potrzeba edukacji użytkowników. Jednak w miarę rozwoju technologii i innowacji, projekty DePIN prawdopodobnie pokonają te przeszkody i otworzą nowe możliwości dla zdecentralizowanej infrastruktury fizycznej. DePIN ma potencjał, aby zrewolucjonizować przyszłość Internetu i interakcji online, zapewniając bezpieczniejszą, bardziej przejrzystą i zorientowaną na użytkownika alternatywę dla scentralizowanych systemów. Co więcej, wpływ DePIN może wykraczać poza sferę cyfrową, przekształcając sektory takie jak energia, transport i zarządzanie łańcuchem dostaw, o których mówi się obecnie najwięcej. Najbardziej obiecujące kierunki rozwoju DePIN obejmują takie branże jak:

• Telekomunikacja: DePINy mogą zrewolucjonizować branżę telekomunikacyjną, umożliwiając tworzenie zdecentralizowanych sieci komunikacyjnych, które są bardziej odporne, bezpieczne i dostępne. Wykorzystując blockchain i IoT, DePIN mogą tworzyć sieci mesh, które zapewniają niezawodną łączność z niedostatecznie obsługiwanymi obszarami i umożliwiają jednostkom udział w rozwoju sieci.
• Dystrybucja energii: DePIN mają potencjał do przekształcenia sektora energetycznego poprzez ułatwienie tworzenia zdecentralizowanych sieci energetycznych. Integrując odnawialne źródła energii i umożliwiając handel energią peer-to-peer, DePIN mogą promować zrównoważone praktyki, zmniejszać zależność od scentralizowanych systemów zasilania i poprawiać efektywność energetyczną.
• Transport: DePINy mogą zrewolucjonizować branżę transportową, umożliwiając tworzenie zdecentralizowanych sieci współdzielenia pojazdów, infrastruktury ładowania i zarządzania ruchem. Wykorzystując blockchain i IoT, DePINy mogą tworzyć bardziej wydajne, zrównoważone i dostępne systemy transportowe, które przynoszą korzyści zarówno jednostkom, jak i społecznościom.
• Opieka zdrowotna: DePIN może przekształcić branżę opieki zdrowotnej, tworząc zdecentralizowane sieci udostępniania danych medycznych, telemedycyny i zarządzania łańcuchem dostaw. Zapewniając bezpieczną i przejrzystą wymianę danych, DePIN może poprawić wyniki pacjentów, obniżyć koszty i zwiększyć dostęp do usług opieki zdrowotnej.
• Edukacja: DePINy są w stanie zrewolucjonizować sektor edukacji poprzez zdecentralizowaną wymianę wiedzy, rozwoju umiejętności i alokacji zasobów. Wykorzystując blockchain i IoT, DePIN mogą tworzyć bardziej inkluzywne i dostępne ekosystemy edukacyjne, które wzmacniają zarówno uczniów, jak i nauczycieli.

  Jednak droga do powszechnego wdrożeni i adopcji DePIN nie jest pozbawiona wyzwań. Przeszkody regulacyjne, ograniczenia skalowalności, kwestie interoperacyjności i wymagania infrastrukturalne stanowią znaczące przeszkody, którymi należy się zająć.  Ponieważ DePIN nadal ewoluują, mają moc tworzenia bardziej zdecentralizowanej, sprawiedliwej i zrównoważonej przyszłości. Umożliwiając jednostkom i społecznościom aktywne uczestnictwo w rozwoju i zarządzaniu infrastrukturą krytyczną, DePIN mogą wspierać innowacje, promować odporność i napędzać pozytywne zmiany. Przyszłość DePIN wydaje się pozytywna, chociaż branża dopiero raczkuje, a ich wpływ na kształtowanie otaczającego nas świata dopiero się zaczyna.

Podsumowanie

DePIN stanowi przełomowe zastosowanie technologii blockchain w sieciach infrastruktury fizycznej. Wykorzystując decentralizację, IoT i tokenomikę, DePIN tworzy autonomiczne, przejrzyste i oparte na społeczności systemy, które wzmacniają zarówno użytkowników, jak i twórców.  W miarę jak ekosystem DePIN będzie się rozwijał i dojrzewał, może on zmienić przyszłość Internetu i przekształcić różne sektory, zapoczątkowując nową erę zdecentralizowanych innowacji.