Zdecentralizowane finanse (lub po prostu DeFi) to ekosystem aplikacji finansowych, które są zbudowane w oparciu o technologię blockchain.
Mówiąc dokładniej, DeFi może odnosić się do mechanizmu, którego celem jest stworzenie otwartego, bezwarunkowego i przejrzystego ekosystemu usług finansowych, który jest dostępny dla wszystkich i działa bez żadnej centralnej władzy. Użytkownicy zachowują pełną kontrolę nad swoimi aktywami i współdziałają z tym ekosystemem poprzez zdecentralizowane aplikacje P2P (dapps).
Główną zaletą DeFi jest łatwy dostęp do usług finansowych, zwłaszcza dla tych, którzy są odizolowani od istniejącego systemu finansowego. Inną potencjalną zaletą DeFi są modułowe struktury, na których jest oparte - interoperacyjne aplikacje DeFi na publicznych blockchainach, potencjalnie stworzą zupełnie nowe rynki, produkty i usługi finansowe.
Jakie są główne zalety DeFi?
Tradycyjne finanse polegają na tym, że instytucje, takie jak banki, działają jako pośrednicy, a sąd jako arbitraż.
Aplikacje DeFi nie wymagają żadnych pośredników ani arbitrów. Kod określa sposób rozwiązywania wszelkich możliwych sporów, a użytkownicy przez cały czas zachowują kontrolę nad swoimi środkami finansowymi. Zmniejsza to koszty związane z dostarczaniem i korzystaniem z tych produktów oraz pozwala na stworzenie bardziej sprawnego systemu finansowego.
Ponieważ zdecentralizowane finanse są wdrażane na blockchainach, eliminuje się pojedyncze przypadki awarii.
Dane są rejestrowane w łańcuchach i rozkładają się na tysiące węzłów, co sprawia, że cenzura lub ewentualne zamknięcie usługi jest skomplikowanym procesem.
Ponieważ struktury aplikacji DeFi mogą być tworzone z wyprzedzeniem, ich wdrażanie staje się znacznie mniej skomplikowane i bezpieczniejsze.
Inną istotną zaletą takiego otwartego ekosystemu jest
łatwość dostępu dla osób, które w przeciwnym razie nie miałyby dostępu do żadnych usług finansowych. Ponieważ tradycyjny system opiera się na pośrednikach liczących na zyski, ich usługi są zazwyczaj niedostępne dla osób o niskich dochodzach. Dzięki DeFi koszty są znacznie niższe, a z szerszego zakresu usług finansowych, mogą skorzystać także osoby o niskich dochodach.
Jak można wykorzystać DeFi? - przykłady
Pożyczki i kredyty
Protokoły otwartych pożyczek (open lending protocols) są jednym z najbardziej popularnych rodzajów aplikacji, będących częścią ekosystemu DeFi. Otwarte, zdecentralizowane pożyczki mają wiele zalet w porównaniu z tradycyjnym systemem kredytowym. Należą do nich: natychmiastowe rozliczanie transakcji, możliwość zabezpieczenia aktywów cyfrowych, brak sprawdzania zdolności kredytowych oraz potencjalna standaryzacja w przyszłości.
Ponieważ te usługi pożyczkowe są zbudowane na publicznych blockchainach, minimalizują one wymagany poziom zaufania i zapewniają kryptograficzne metody weryfikacji. Rynek pożyczkowy oparty o blockchain, ogranicza ryzyko kontrahenta, sprawia, że zaciąganie i udzielanie kredytów jest tańsze, szybsze i dostępne dla większej liczby osób.
Usługi bankowości
Ponieważ aplikacje DeFi są z definicji aplikacjami finansowymi, oczywistym przypadkiem zastosowania są dla nich usługi bankowości. Mogą one obejmować emisję stablecoinów, kredyty hipoteczne i ubezpieczenia.
W miarę dojrzewania branży blockchain, zwiększa się zainteresowanie tworzeniem stablecoinów. Są one rodzajem kryptowaluty, która jest zazwyczaj powiązana z rzeczywistym aktywem, ale mogą być bardzo łatwo przenoszone cyfrowo. Ponieważ ceny kryptowalut mogą się czasami gwałtownie zmieniać, zdecentralizowane stablecoiny mogłyby zostać przyjęte do codziennego użytku jako cyfrowa gotówka, która nie jest emitowana i monitorowana przez organ centralny.
W dużej mierze ze względu na dużą liczbę zaangażowanych pośredników, proces uzyskania kredytu hipotecznego jest kosztowny i czasochłonny. Dzięki smart kontraktom można znacznie zmniejszyć prowizje.
Ubezpieczenie na blockchainie mogłoby wyeliminować konieczność angażowania się pośredników i pozwolić na podział ryzyka między wielu uczestników. W ten sposób można by uzyskać niższe składki przy tej samej jakości usług.
Zdecentralizowane rynki
Ta kategoria aplikacji może być trudna do ocenienia, ponieważ to właśnie ten segment DeFi daje najwięcej miejsca na innowacje finansowe.
Prawdopodobnie najważniejszymi aplikacjami DeFi są zdecentralizowane giełdy (DEX). Platformy te pozwalają użytkownikom na obrót cyfrowymi aktywami bez konieczności przetrzymywania środków finansowych przez zaufanego pośrednika (w tym przypadku giełdę). Transakcje te są dokonywane bezpośrednio między portfelami użytkowników za pomocą smart kontraktów.
Ponieważ wymagają one znacznie mniej pracy, zdecentralizowane giełdy mają zazwyczaj niższe opłaty transakcyjne niż giełdy scentralizowane.
Technologia Blockchain może być również wykorzystywana do emisji i posiadania szerokiej gamy konwencjonalnych instrumentów finansowych. Aplikacje te działałyby w sposób zdecentralizowany, co eliminowałoby pojedyncze przypadki awarii.
Na przykład platformy emisji security tokenów mogą dostarczać emitentom narzędzia i zasoby do tworzenia ztokenizowanych umów inwestycyjnych o konfigurowalnych parametrach na blockchainie.
Inne przedsięwzięcia mogą pozwolić na tworzenie instrumentów pochodnych, syntetycznych aktywów, zdecentralizowanych rynków i wielu innych.
Jaką rolę odgrywają smart kontrakty w DeFi?
Większość istniejących aplikacji DeFi obejmuje tworzenie i realizację smart kontraktów. Podczas gdy w zwykłej umowie stosuje się terminologię prawną w celu określenia warunków relacji między podmiotami, w smart kontraktach stosuje się kod komputerowy.
Ponieważ ich warunki są zapisane w kodzie komputerowym, smart kontrakty mają zdolność do egzekwowania tych warunków, także za pomocą komputerowego kodu. Pozwala to na niezawodną realizację i automatyzację dużej liczby procesów biznesowych, które obecnie wymagają ręcznego nadzoru.
Korzystanie ze smart kontraktów jest szybsze, łatwiejsze i zmniejsza ryzyko dla obu stron. Z drugiej strony wprowadzają one również nowe formy zagrożeń. Ponieważ kod komputerowy jest podatny na błędy, wartość i poufne informacje zawarte w smart kontraktach mogą być narażone na różne ataki.
Jakie wyzwania stoją przed DeFi?
Słaba wydajność
Blockchain jest z natury wolniejsze niż ich scentralizowane odpowiedniki, co przekłada się na aplikacje tworzone na ich podstawie. Twórcy aplikacji DeFi muszą uwzględnić te ograniczenia i odpowiednio zoptymalizować swoje produkty.
Wysokie ryzyko błędu użytkownika
Aplikacje DeFi przenoszą odpowiedzialność z pośredników na użytkownika. Dla wielu z nich może to być aspekt negatywny. Projektowanie produktów, które minimalizują ryzyko błędu użytkownika, jest szczególnie trudnym wyzwaniem, gdy są one instalowane na blockchainie.
Złe doświadczenia użytkowników
Obecnie korzystanie z aplikacji DeFi wymaga dodatkowego wysiłku ze strony użytkownika. Aby aplikacje DeFi stały się kluczowym elementem globalnego systemu finansowego, muszą zapewniać korzyści, które zachęcą użytkowników do rezygnacji z tradycyjnego systemu.
Zagmatwany ekosystem
Znalezienie aplikacji, która jest najbardziej odpowiednia dla konkretnego przypadku, może być trudnym zadaniem, a użytkownicy muszą mieć możliwość znalezienia najlepszych rozwiązań. Wyzwaniem jest nie tylko budowanie aplikacji, ale także myślenie o tym, jak pasują one do szerszego ekosystemu DeFi.
Jaka jest różnica między DeFi a otwartą bankowością ?
Otwarta bankowość to system bankowy, w którym zewnętrzni dostawcy usług finansowych otrzymują bezpieczny dostęp do danych finansowych za pośrednictwem interfejsów API. Umożliwia to tworzenie sieci kont i danych między bankami, a niebankowymi instytucjami finansowymi. Zasadniczo pozwala to na tworzenie nowych rodzajów produktów i usług w ramach tradycyjnego systemu finansowego.
DeFi proponuje jednak zupełnie nowy system finansowy, który jest niezależny od obecnej infrastruktury. Zdecentralizowane finanse są też czasami nazywane otwartymi finansami.
Przykład:
Otwarta bankowość mogłaby umożliwić zarządzanie wszystkimi tradycyjnymi instrumentami finansowymi w ramach jednej aplikacji poprzez pobieranie danych z kilku banków i instytucji.
Z kolei DeFi mogłoby umożliwić zarządzanie całkowicie nowymi instrumentami finansowymi i stworzyć nowe sposoby interakcji z nimi.
Podsumowanie
Zdecentralizowane finanse koncentrują się na budowaniu usług finansowych oddzielonych od tradycyjnego systemu finansowego i politycznego. Pozwoliłoby to na stworzenie bardziej otwartego systemu finansowego i mogłoby potencjalnie zapobiec cenzurze i dyskryminacji na całym świecie.
Choć jest to dobry pomysł, nie wszystko może skorzystać na decentralizacji. Znalezienie przypadków zastosowania, które są najbardziej odpowiednie dla cech blockchaina, jest kluczowym elementem budowania użytecznego zestawu otwartych produktów finansowych.
Jeśli uda się to osiągnąć, DeFi przejmie władzę od dużych, scentralizowanych organizacji i przekaże ją w ręce społeczności open-source i jednostek. O tym, czy stworzy to bardziej efektywny system finansowy dowiemy się kiedy DeFi, będzie gotowe do powszechnego użytku.
Komentarze