Tokeny z elastyczną podażą są jednym z nowszych i mniej znanych sektorów. Mimo to w ostatnim czasie zyskują one sporą popularność. W dzisiejszym artykule wyjaśnimy czym są tzw. rebase tokeny, jak działają oraz podamy kilka przykładów tego typu kryptowalut. Tak więc zaczynamy.

Czym są tokeny z elastyczną podażą (rebase tokens)?

Token z elastyczną podażą to taki, w którym całkowita podaż tokenów projektu nie jest stała. Zamiast tego jest ona na bieżąco dostosowywana. Te korekty podaży tokenów, zwane "rebase", odbywają się zgodnie z zapotrzebowaniem rynku i są przeprowadzane w taki sposób, że proporcjonalne udziały użytkowników ostatecznie nie zmieniają się, a zatem nie są rozwodnione. Korekty są przeprowadzane według określonej ceny docelowej, przy czym chodzi o to, że nominalna cena tokena będzie z czasem stopniowo zbliżać się do ceny docelowej, np. 1 USD. Tokeny z elastyczną podażą są więc w pewnym sensie podobne do stablecoinów. W tym sensie, że oba mają ceny docelowe. Między nimi istnieją jednak pewne zasadnicze różnice. Stablecoiny mają częściowo stałą, regulowaną podaż i są zaprojektowane tak, aby przez cały czas ściśle śledzić ceny aktywów bazowych. Z kolei rebase przekształca tokeny elastyczne cenowo w syntetyczne towary o zmiennych wartościach i podaży, które stopniowo się stabilizują. Ostatecznie, tokeny rebase są tokenami zbywalnymi. Są więc potencjalnie zyskowne. Niemniej jednak ich natura sprawia, że podczas inwestycji zyski lub straty mogą być potęgowane.

Jak to działa w praktyce?

Protokół rebase jest wykonywany cyklicznie. Na przykład AMPL firmy Ampleforth ma zaplanowany rebase co 24 godziny, z ceną docelową ok. 1 USD. Jeśli jego cena przekroczy 1 USD, podaż w obiegu zwiększa się, zmniejszając w ten sposób wartość każdego tokena AMPL. I odwrotnie, jeśli cena AMPL spadnie poniżej 1 USD, ilość tokenów w obiegu zmniejsza się podczas rebase, zwiększając w ten sposób wartość każdego tokena. Co dzieje się z punktu widzenia użytkowników? Ilość tokenów w każdym portfelu odpowiednio się zwiększy lub zmniejszy. Jednak całkowita wartość każdego portfela nie zmienia się dzięki mechanizmowi rebase. Rozwijając, jeśli Krzysiek ma 1 AMPL, która podwaja swoją wartość i wynosi 2 USD, podaż ulegnie zawyżeniu podczas wykonania protokołu rebase. Oznacza to, że 1 AMPL Krzyśka zmniejszy się do 0,5 AMPL, ale wartość nadal będzie wynosić 1 USD, ponieważ 1 AMPLE będzie teraz wart 2 USD.

Przykłady tokenów z elastyczną podażą

AMPL

Określany jako projekt "pieniądza adaptacyjnego", Ampleforth został zaprojektowany jako niezabezpieczony, syntetyczny towar, który ma zapewnić zwroty nieskorelowane z resztą kryptogospodarki. Jest to największy projekt tokena z elastyczną podażą jak do tej pory. Ampleforth w celu określenia kursu wymiany AMPL wykorzystuje wyrocznie cenową od Chainlink. Docelowa cena tokena AMPL wynosi 1,009 USD zgodnie z kursem indeksu cen konsumpcyjnych (CPI) dolara amerykańskiego z 2019 r. Z kolei korekty odbywają się codziennie o 2 rano UTC. Wcześniej korekty miały miejsce o godzinie 20:00 UTC. Harmonogram ten został jednak zaktualizowany jesienią 2019, aby ułatwić pracę dostawcom danych. W tym czasie, założyciel i dyrektor generalny Ampleforth Evan Kuo wyjaśnił:

Większość dostawców danych agreguje średnie ceny 24-godzinne od północy do północy. Dostosowując nasze operacje do tego samego harmonogramu, zwiększamy liczbę agregatorów, które mogą być wykorzystane przez nasz system wyroczni.

Projekt jest stosunkowo nowy, w tym sensie, że jego whitepaper datuje się na maj 2019 roku. Początkowa oferta tokenów AMPL wystartowała na platformie Tokenix w tym samym roku. Zespół Ampleforth zebrał nieco poniżej 5 milionów dolarów w mniej niż 15 sekund. W ciągu dwóch miesięcy od oferty, AMPL był notowany na Uniswap i Bancor.

RMPL

Jako fork Ampleforth, RMPL jest tokenem z elastyczną podażą. Wykorzystuje on jednak losowy, a nie stały "rebasing". Korekty mają miejsce podczas 48-godzinnych okien, ale średnio występują co 24 godziny i podążają za ceną docelową 1 USD. Rebasing rozpoczyna się, gdy cena RMPL wzrasta powyżej 1,05 USD lub spada poniżej 0,95 USD. Losowość ma na celu zminimalizowanie "manipulacji rynkowych" związanych z harmonogramem dostosowywania. Model ten jest przeciwieństwem Ampleforth, którego korekty są wyraźnie zaprojektowane do arbitrażu. Zespół RMPL jest anonimowy. Przedsprzedaż tokena miała miejsce w dniu 2 sierpnia 2020 r., a następnie 3 sierpnia RMPL wszedł na Uniswap. Obecnie projekt pracuje nad wypuszczeniem RMPL Cradle, czyli mechanizmu, który będzie motywował do dostarczania płynności RMPL na Uniswap poprzez nagrody z puli ekosystemu RMPL.

YAM

Yam Finance wprowadził i uruchomił swój protokół i elastyczny cenowo token YAM w dniu 11 sierpnia 2020 roku. Widocznie niezaudytowany projekt był reklamowany jako "eksperyment w uczciwym farmingu, zarządzaniu i elastyczności", a jego twórcy twierdzili:

Zdecydowanie nalegamy na ostrożność dla każdego, kto zdecyduje się zaangażować w te kontrakty i uważamy, że odpowiedni profesjonalny audyt byłby wysoce wskazany, jeśli ten projekt otrzyma jakiekolwiek znaczące wykorzystanie.

Projekt szybko doczekał się sensownego wykorzystania. Wokół projektu szybko bowiem zgromadziła się społeczność użytkowników DeFi. Projekt został stworzony jako swoisty DeFi Frankenstein, z kodem opartym na elastycznej podaży Ampleforth, systemie stakingowym Synthetix oraz module zarządzania Compound. Jednak protokół Yam był czymś więcej niż tylko połączeniem tych trzech projektów. Został on dodatkowo zaprojektowany do skupowania tokenów yCRV podczas pozytywnych korekt. Cena docelowa YAM to 1 USD, a korekty mają miejsce co 12 godzin: raz o 20:00 UTC i raz o 8:00 UTC. Token był dystrybuowany wyłącznie poprzez yield farming do stakerów, którzy dostarczyli aktywa do jednej z obsługiwanych przez Yam puli stakingowych. Początkowe pule opierały się na tokenach ETH/AMPL Uniswap V2 LP, COMP, LEND, LINK, MKR, SNX, WETH i YFI. Później została też dodana dodatkowa pula YAM/yCRV Uniswap LP. Po uruchomieniu, Yam Finance szybko zwiększył swój rozmiar, ponieważ użytkownicy rzucili się do farmowania YAM. W ciągu jednego dnia, protokół przekroczył ponad 600 milionów dolarów w całkowitej zablokowanej wartości (TVL), a cena YAM poszybowała w górę, osiągając szczyt na poziomie 167 dolarów. Potem sprawy przybrały gorszy obrót. 12 sierpnia odkryto błąd w systemie rebasingowym Yam, który pozwalał na wybicie znacznie większej ilości YAM niż było to zamierzone. W rzeczywistości, pozwalał on wyemitować tak dużo YAM, że niemożliwe byłoby zarządzanie protokołem. W tym momencie, deweloperzy Yam szybko stworzyli rozwiązanie, które pozwoliło hodlerom tokenów zagłosować nad rozwiązaniem problemu. Jednakże, propozycja nie powiodła się. W związku z tym, pierwsza wersja projektu okazała się porażką. Co ciekawe jednak, oryginalny YAM będzie kontynuował rebase na Ethereum w nieskończoność jako token elastyczny cenowo, podobny do AMPL.

REB

REB to kolejny fork Ampleforth, który po raz pierwszy został wprowadzony do sprzedaży za pośrednictwem Uniswap w dniu 14 sierpnia 2020 roku. Jego cena docelowa to również 1 USD, a korekty mają miejsce co 12 godzin, raz o 9 rano CET i raz o 9 pm CET. Projekt wystartował z całkowitą podażą 2,5 miliona REB i podażą obiegową 2 milionów REB. Zespół Rebased twierdzi, że nie odłożył żadnych REB dla "zespołu, doradców, partnerów, prywatnych inwestorów lub jakiejkolwiek innej scentralizowanej strony". Według twórców, REB to najbardziej niezmienna, odporna na inflację alternatywa dla Ampleforth.

Podsumowanie

Tokeny z elastyczną podażą stanowią integralną część sektora DeFi, który w ostatnim czasie rośnie jak na drożdżach. Dla niektórych, projekty te nie są niczym ciekawym. Dla innych jednak, są to innowacyjne kryptowalut, które torują drogę do zupełnie nowego rodzaju finansów. Niezależnie od stanowiska, pewne jest, że przyciągają one ostatnio sporo uwagi. Mimo to należy zachować szczególną ostrożność. Ponieważ DeFi to bardzo młody wynalazek, jest on obarczony wysokim ryzykiem. Hakerzy mogą próbować wykorzystać hype lub błędy w kodzie, aby zarobić szybkie i łatwe pieniądze. Ampleforth nie jest idealny, ale jest jak dotąd najbardziej sprawdzonym tego typu tokenem. W przypadku mniejszych projektów należy być jednak ostrożnym. Jeśli zaczniesz gonić za ogromnymi zyskami, może się okazać, że skończysz z ogromnymi stratami lub co gorsza, z niczym.