Co to jest Worldcoin? Legalność i bezpieczeństwo projektu

Worldcoin to projekt, który od momentu swojego uruchomienia przykuł uwagę mediów. Jest to w dużej mierze spowodowane tym, iż swój udział w jego stworzeniu posiada nie kto inny, jak Sam Altman będący dyrektorem generalnym firmy OpenAI, która stworzyła ChatGPT. Odpowiadając na pytanie, czym właściwie jest Worldcoin, w największym skrócie stanowi on protokół przeznaczony do identyfikacji tożsamości oraz transakcji finansowych. Jego rola jest jednak bardziej złożona, przy czym na projekt ten składa się wiele "produktów". 

---

Czym zajmuje się Worldcoin?

Czymś, co budzi sensację, ale również i kontrowersje, jest sposób, w jaki Worldcoin identyfikuje swoich użytkowników. Posługuje się on bowiem skanem tęczówki oka. Wykonuje go za pomocą własnego urządzenia biometrycznego noszącego nazwę “Orb”. Co to ma wspólnego z sektorem Web3? Otóż poufność zbieranych danych zapewniana jest poprzez kryptografię  i technologię Zero-Knowledge Proof (ZKP) . Projekt ten posiada także swój własny token, którego funkcje zostaną omówione poniżej.  Na wstępie warto jednak wiedzieć, z jakich “komponentów” składa się Worldcoin, bowiem nie jest to tylko kryptowaluta. Jako identyfikator tożsamości, a także transakcji finansowych oferuje on:

• World App - specjalną aplikację, która pozwala na dokonywanie przelewów pieniężnych oraz zakupów przy wykorzystaniu aktywów cyfrowych, jak i walut fiducjarnych,
• World ID - cyfrowy identyfikator dla Web3, którego celem jest potwierdzanie tożsamości danego użytkownika oraz jego unikalności,
• Worldcoin (WLD) - token dający użytkownikom władzę nad projektem. Jest to prawo do głosu w przypadku decyzji dot. zmian oraz dalszego rozwoju Worldcoina. Jeden token równa się jeden głos.

W przypadku identyfikacji użytkowników, czyli nadawania im tzw. World ID, wykorzystywane jest urządzenie biometryczne opracowane przez zespół Worldcoina “Orb”. To za jego pomocą dochodzi do skanowania tęczówka oka. Urządzenie to obsługuje sieć niezależnych lokalnych firm Orb Operators.

Kto stoi za projektem?

Za stworzeniem Worldcoina stoi nie tylko Sam Altman. Zarówno narzędzie biometryczne Orb, jak i aplikacja World App zostały opracowane przez nastawioną na zyski firmę technologiczną Tools for Humanity (TFH). Wspomniane przedsiębiorstwo zostało stworzone przez obecnego dyrektora generalnego OpenAI oraz przez Alexa Blania, który sprawuje rolę CEO w TFH. Do współzałożycieli tego projektu należy również Max Novendstern.  Ten ostatni opuścił jednak Worldcoina w lipcu 2021 r.  W przyszłości prawa do marki Worldcoin oraz jej produktów mają zostać przeniesione na organizację o charakterze non-profit Worldcoin Foundation. Jej celem ma być wspieranie tego ekosystemu, a także współpraca zarówno z TFH, jak i innymi deweloperami przy tym projekcie. 

Kryptowaluta Worldcoin (WLD)

Należy podkreślić, iż wszyscy użytkownicy, którzy przeszli weryfikację biometryczną z wykorzystaniem narzędzia Orb i otrzymali World ID, są uprawnieni do odebrania “dotacji” w postaci określonej ilości tokenów WLD za darmo. Tym samym twórcy tej wirtualnej waluty twierdzą, iż ma ona potencjał do tego, aby stać się wysoce rozproszoną.  Wspomniane tokeny służą także do zarządzania protokołem oraz mają stanowić podstawę największej sieci tożsamości i finansów chroniącej prywatność, według informacji zawartych w oficjalnym dokumencie projektu.  Worldcoin został wydany w sieci głównej Ethereum, jako token użytkowy ERC-20. Większość "operacji" w WLD ma jednak odbywać się za pośrednictwem protokołu warstwy drugiej (L2) Optimism. Ten z kolei pozwala na dokonywanie tanich i niemal natychmiastowych transakcji w sieci drugiej co do wielkości kryptowaluty. 

Dystrybucja podaży WLD

Jeżeli chodzi o całkowitą podaż tokenów WLD, została ona ograniczona do 10 mld monet, zgodnie z danymi pochodzącymi od platformy CoinMarketCap. W chwili pisania tego tekstu w obiegu znajduje się 125 025 482 WLD. To stanowi jedynie 1,25% całkowitej podaży.  Po upływie 15 lat organ zarządzający Worldcoinem zastrzega sobie możliwość wprowadzenia stopy inflacji w wysokości 1,5% rocznie, w przypadku, kiedy będzie to konieczne dla długoterminowej stabilności protokołu.   Zespół stojący za Worldcoinem ma w planie przydzielenie co najmniej 60% wszystkich tokenów WLD  osobom fizycznym. Obecny podział wygląda następująco:

• 75% tokenów WLD ma zostać przydzielonych społeczności Worldcoina
• 9,8% tokenów WLD trafi na rzecz Initial Development Team
• 13,5% tokenów WLD zostanie przydzielonych inwestorom TFH
• 1,7% tokenów WLD trafi do TFH Reserve

Choć Worldcoin ma zamiar zdominować cały świat, nie jest on dostępny dla klientów ze Stanów Zjednoczonych. Tokenów WLD nie mogą nabyć firmy, jak i osoby, które są rezydentami tego kraju. Warto jednak nadmienić, iż ograniczenie to nie obowiązuje dla samego World App oraz World ID. 

Token WLD - aspekty inwestycyjne

Osoby zainteresowane tokenami od Worldcoina powinny mieć się na baczności, ponieważ na rynku grasuje wielu oszustów chcących wykorzystać ich niewiedzę i nieostrożność. Twórcy projektu podkreślili, iż “darmowe” tokeny WLD można odebrać jedynie za pomocą aplikacji World App. Nie ma więc żadnych innych airdoprów poza tym ekosystemem. Nie istnieje również ICO dla tego projektu.  Inwestorzy muszą więc uważać zarówno na fałszywe tokeny, jak i aplikacje podszywające się pod Worldcoina. Twórcy przypominają, iż tokeny te są wdrażane tylko na Ethereum i Optimism. Informacje dot. inteligentnych kontraktów dla WLD, a także adresów kryptograficznych dostępne są tutaj. 

Gdzie go kupić Token WLD? Ile kosztuje?

Oprócz nabycia tokenów WLD poprzez identyfikację biometryczną, interesariusze mogą kupić te tokeny na różnych giełdach kryptowalutowych. Jeżeli chodzi o scentralizowane platformy, WLD dostępne są w parze do kilku innych wirtualnych walut na Binance, KuCoinie, Bithumbie, Huobi, OKX i wielu innych CEX-ach.  Jeżeli chodzi o zdecentralizowane rynki, WLD można nabyć za pośrednictwem Uniswapa v2, Uniswapa v3, czy PancakeSwap v3.  Aktualna cena jednostkowa dla WLD wynosi 1,79 dol. (stan na 14 sierpnia 2023 r.). Jego całkowita kapitalizacja przekracza 223,9 mln dol. Pod  względem wartości rynkowej zajmuje on 128 pozycję w rankingu największych kryptowalutowych projektów. Najwyższą cenę token WLD odnotował wraz ze swoim uruchomieniem 24 lipca br. Było to wówczas 3,58 dol. za monetę. Od ATH potaniał więc o blisko 50%. 

Czy Worldcoin jest legalny?

Kontrowersje wokół Worldcoina dot. przede wszystkim sposobu zbierania danych, ich przechowywania oraz dalszego wykorzystywania. Z tego też względu projekt ten trafił pod lupę organów regulacyjnych ds. prywatności z wielu krajów. Te zaś wyraziły zaniepokojenie przetwarzaniem danych wrażliwych należących do użytkowników Worldcoina. Oczywiście sam projekt zapewnia, iż w celu ochrony prywatności dane zebrane za pośrednictwem urządzenia Orb, są natychmiast z niego usuwane.  Regulatorzy zaznaczyli m.in., że zgoda na przetwarzanie danych biometrycznych musi być udzielona dobrowolnie. Co więcej, użytkownik powinien mieć możliwość jej wycofania. Tutaj rodzi się pytanie, czy zgody są rzeczywiście dobrowolne w przypadku, gdy motywacją przekazania danych jest chęć otrzymania tokenów WLD? Legalność Worldcoina jest kwestionowana zarówno przez francuskie organy regulacyjne, jak i te z Wielkiej Brytanii, czy Niemiec.  Przedstawiciele TFH zapewniali, iż polegają na zgodzie od użytkowników, jako podstawie prawnej do przetwarzania danych biometrycznych na terenie Europy. Worldcoin pobiera zgodę od swoich użytkowników zarówno na stworzenie cyfrowego dowodu World ID, jak i zgodę na przechowywanie danych. Projekt ten twierdzi, iż wszystko to współgra z prawem obowiązującym na terenie UE.  Kluczowym pytaniem jest to, kto zarządza danymi zbieranymi przez Worldcoina. W formularzu uzupełnianym przez użytkowników wskazano, iż odpowiedzialność za przestrzeganiem unijnych przepisów spoczywa na podmiocie Worldcoin Foundation, z siedzibą na Kajmanach. Jest on bowiem administratorem danych zebranych za pomocą Orb. Co ciekawe, to TFH odpowiada natomiast za ich przetwarzanie.  Kontrowersje w folmularzu od Worldcoina budzi w szczególności zapis, iż po zarejestrowaniu się w Orb i przekazaniu danych biometrycznych, użytkownicy nie będą mogli później zażądać usunięcia swoich danych osobowych. Projekt ten twierdzi, że usunięcie unikalnego kodu tęczówki podważyłoby jego dowód wyjątkowości. To jednak wydaje się sprzeczne z przepisami RODO. Te bowiem przyznają Europejczykom prawo dostępu do własnych danych oraz żądania ich usunięcia.  

Szanse i zagrożenia

Wśród wyzwań stojących przed Worldcoinem znajdują się nie tylko aspekty regulacyjne. Aby projekt ten zyskał masową adopcję, musiałby on wprowadzić więcej urządzeń Orb. Obecnie istnieje ich tylko kilkaset, co stanowi problem, jeżeli chodzi o dostępność.  Oprócz zagrożenia związanego z tym, iż rządy wielu krajów mogą wprowadzić zakaz dla Worldcoina, innym ryzykiem jest to, że same wykorzystywałyby jego technologię do sprawowania nadzoru nad swoimi obywatelami.  Jedną z obaw jest również możliwość instalowania backdoorów w systemie urządzeń Orb. Te z kolei mogą umożliwić tworzenie wielu fałszywych tożsamości ludzkich. Zagrożenie to wystąpi, nawet jeśli jeden producent działa niezgodnie, bądź zostanie zhakowany. Może on bowiem wygenerować nieograniczoną ilość fałszywych skrótów skanowania tęczówki i nadać im identyfikatory. Oczywiście Worldcoin zapewnia, iż zamierza przeprowadzać regularne audyty swoich urządzeń Orb, ale czy to wystarczy? W kwietniu 2022 r. w MIT Technology Review pojawił się raport na temat Worldcoina, w którym wskazano na kontrowersyjne praktyki w krajach o niskich dochodach. Stwierdzono w nim, że projekt ten wykorzystywał zubożałych ludzi, aby rozwijać swoją sieć, oferując im korzyści związane z przekazaniem swoich danych biometrycznych.  Jeszcze inne kontrowersje z maja 2023 r. obejmują to, iż hakerzy byli w stanie ukraść dane logowania do kilku osobistych urządzeń operatorów Worldcoina oraz dane uwierzytelniające do aplikacji operatora Worldcoina. Rzecznik projektu zapewnił jednak, że żadne dane osobowe użytkowników nie zostały wówczas naruszone.  Przyszłość Worldcoina stoi obecnie pod znakiem zapytania. Choć z jednej strony jego technologia może przynieść korzyści w postaci walki z botami oraz kreowaniem fałszywych wirtualnych tożsamości, nie ma pewności co do tego, iż działa on zgodnie z przepisami obowiązującymi w wielu krajach, a także, że zapewnia prywatność i bezpieczeństwo danych w najwyższym stopniu.